Θέσεις για τα σαραντάχρονα του ΚΚΕ (1958)

Ενόψει των 40 χρόνων από την ίδρυση του ΚΚΕ, η 9η Ολομέλεια της ΚΕ ενέκρινε κείμενο θέσεων που αποτιμά την ιστορική του διαδρομή, αλλά και απαντά στα πολιτικά ερωτήματα της περιόδου. Παράλληλα προσπαθεί να παρουσιάσει εκ νέου τον προσανατολισμό του ΚΚΕ μετά την καθαίρεση του Ν. Ζαχαριάδη από την 6η Ολομέλεια του 1956 σαν αποκατάσταση των επαναστατικών χαρακτηριστικών του και της σχέση του με το ΚΚΣΕ και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Πέρα από την κριτική σε επιλογές της ηγεσίας Ζαχαριάδη, οι Θέσεις για τα σαραντάχρονα του ΚΚΕ επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα που συνδέονται με την ήττα του ρωμαλέου επαναστατικού κινήματος της δεκαετίας του 1940. Έτσι χαρακτηρίζεται λάθος η συμφωνία της Βάρκιζας, συνέπεια των λαθών που ήταν οι συμφωνίες του Λιβάνου και της Γκαζέρτας. Μαζί λοιπόν με την ηγεσία Ζαχαριάδη, στο στόχαστρο μπαίνουν και οι επιλογές της ηγεσίας του ΕΑΜ με γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ τον Γιώργη Σιάντο και του ΕΑΜ Μήτσου Παρτσαλίδη, ο οποίος συμμετείχε κατά την 9η Ολομέλεια στην ηγετική ομάδα.

Κυρίως όμως το κείμενο των Θέσεων προσπαθεί να κατοχυρώσει τη γραμμή του «ειρηνικού περάσματος στο σοσιαλισμό» που πρέσβευε το ΚΚΣΕ μετά το 20ο Συνέδριό του, καθώς και της «δημοκρατικής αλλαγής», την επιδίωξη δηλαδή της εκλογικής ήττας της Δεξιάς και της ΕΡΕ, στην προοπτική της κυβερνητικής συνεργασίας με τις δυνάμεις του Κέντρου. Αυτό περιγράφεται σαν έκφραση της πατριωτικής αστικής τάξης με την οποία εκτιμάται ότι υπάρχει σημείο συνάντησης στο δημοκρατικό αίτημα και στην ουδετερότητα στα πλαίσια του ψυχρού πολέμου. Πρόκειται για το πλαίσιο που περιγράφει η Προγραμματική Διακήρυξη του ΚΚΕ που είχε υπερψηφίσει η 7η Ολομέλεια της ΚΕ του 1957. Αυτή εξάλλου είναι και η γραμμή που εκπροσωπεί η ΕΔΑ, με βάση και τις αποφάσεις της Α’ Πανελλαδικής Συνδιάσκεψη του 1956. Η ΕΔΑ που έχει αναδειχτεί εκείνη περίοδο σε αξιωματική αντιπολίτευση με το 24,42% και 79 έδρες που απέσπασε στις εκλογές του Μάη 1958 που την ανέδειξαν σε δεύτερο κόμμα, ύστερα από την ΕΡΕ του Κ. Καραμανλή.

Θέσεις για τα σαραντάχρονα του ΚΚΕ

(Ψηφίστηκαν στην 9η Ολομέλεια της ΚΕ τον ΚΚΕ, Αύγουστος 1958)

Στις 17 του Νοέμβρη 1958 κλείνουν σαράντα χρόνια από την ίδρυση του κόμματος της εργατικής τάξης της Ελλάδας, του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος, που αργότερα μετονομάστηκε Κομμουνιστικό Κόμμα.

Με την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας η εργατική τάξη και ο εργαζόμενος λαός της Ελλάδας απόκτησαν τον εμψυχωτή, οργα­νωτή και καθοδηγητή των αγώνων τους για την εθνική και την κοινωνική απελευθέρωσή τους.

Η ιστορία του ΚΚΕ, συνδεμένη αναπόσπαστα με τους αγώνες του ελλη­νικού λαού, είναι μια ηρωική πορεία. Στη σαραντάχρονη αυτή πορεία, τη γεμάτη θυσίες και σκληρές δοκιμασίες, το ΚΚΕ μέσα από νίκες και ήττες προχωρεί προς τα μπρος, συσσωρεύει πείρα, ξεπερνάει αδυναμίες και λάθη, αναπτύσσει ολοένα τους δεσμούς του με το λαό, ανδρώνεται και διαμορφώ­νεται σε μαρξιστικό κόμμα νέου τύπου. Έτσι κατακτά την εμπιστοσύνη του λαού και αναδείχνεται σε μεγάλη πολιτική δύναμη του τόπου.

Δεν υπάρχει γωνιά της ελληνικής γης, όπου ζούνε και μοχθούνε εργαζό­μενοι, που να μην έφθασε και να μη βρήκε θερμή απήχηση και ανταπόκριση το λυτρωτικό σάλπισμα του ΚΚΕ, το σάλπισμα της δημοκρατικής και της σοσιαλιστικής αναγέννησης του τόπου.

Ι Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΚΚΕ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

1 Στην Ελλάδα από χρόνια είχαν συσσωρευθεί μεγάλα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα: οικονομική και πολιτική εξάρτηση της χώρας από το ξένο κεφάλαιο, ισχυρά φεουδαρχικά υπολείμματα, οικονομία καθυστερημένη, οικονομική εξαθλίωση του λαού, μοναρχικό αντιδραστικό καθεστώς. Η αστική τάξη στάθηκε ανίκανη να λύσει τα προβλήματα αυτά. Συμβιβάστηκε με τους τσιφλικάδες και τη μοναρχία και, στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού, δυνάμωσε την εξάρτηση της χώρας από το ξένο κεφάλαιο.

Το καθήκον της λύσης των προβλημάτων αυτών, που οξύνθηκαν μέσα στις συνθήκες της γενικής κρίσης του καπιταλισμού, με τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, έπεφτε στους ώμους της εργατι­κής τάξης, πρωτοπόρας επαναστατικής δύναμης της ελληνικής κοινωνίας.

2 Από τα τέλη του 19ου αιώνα, με τη σχετική ανάπτυξη του καπιταλι­σμού και την αριθμητική αύξηση της εργατικής τάξης, άρχισε ν’ αναπτύσσε­ται το εργατικό κίνημα. Πληθαίνουν οι απεργιακοί αγώνες. Ιδρύονται τα πρώτα εργατικά σωματεία. Η συνδικαλιστική οργάνωση της εργατικής τάξης απλώνει σιγά-σιγά. Το Νοέμβρη του 1918 ιδρύεται η Γενική Συνομοσπονδία των Εργατών Ελλάδας.

3 Οι σοσιαλιστικές ιδέες, αν και θολές και ανακατεμένες με φιλελευθερο-ρεφορμιστικές, κάποτε και αναρχικές αντιλήψεις, επηρεάζουν και κατα­κτούν τους πρωτοπόρους εργάτες. Στις μεγαλύτερες πόλεις, Αθήνα, Πει­ραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλο, Καβάλα και άλλες, ιδρύονται οι πρώτοι σοσιαλιστικοί όμιλοι. Ουσιαστικά όμως οι ιδέες του επιστημονικού σοσια­λισμού, οι ιδέες των Μαρξ-Λένιν διαδόθηκαν στην Ελλάδα με τη νικηφόρα Σοσιαλιστική Επανάσταση του Οκτώβρη, που σήμανε ριζική στροφή στον απελευθερωτικό αγώνα του παγκόσμιου προλεταριάτου και άνοιξε καινούρ­για εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Η δημιουργία του ΚΚΕ, ιστορική ανάγκη της κοινωνικής εξέλιξης στην Ελλάδα, ήταν προϊόν της συνένωσης του εργατικού κινήματος της χώρας μας με τις ιδέες του μαρξισμού-λενινισμού. Το ΚΚΕ, κόμμα της εργατικής τάξης, που αποστολή του έχει την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής και κομμουνιστικής κοι­νωνίας, είναι ο κληρονόμος και συνεχιστής κάθε προοδευτικού-εθνικού δημοκρατικού κινήματος της χώρας μας.

ΙΙ ΤΟ ΚΚΕ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ ΜΑΡΞΙΣΜΟΥ-ΛΕΝΙΝΙΣΜΟΥ

Το ΚΚΕ, από την αρχή κόμμα επαναστατικό της εργατικής τάξης, δια­μορφώνεται σε κόμμα νέου τύπου, μελετώντας την πείρα του διεθνούς επα­ναστατικού εργατικού κινήματος, τη θεωρία του μαρξισμού-λενινισμού, συσσωρεύοντας μέσα από τους αγώνες, επικεφαλής της εργατικής τάξης και του λαού, δική του πείρα και παλεύοντας αδιάκοπα ενάντια στην αστική ιδε­ολογία και για την απαλλαγή του από τις επιδράσεις της, ενάντια στις αντι- λενινιστικές τάσεις και παρεκκλίσεις.

1 Όταν ιδρύθηκε το ΚΚΕ, στις γραμμές του υπήρχαν σοσιαλδημοκρατικές-ρεφορμιστικές συγχύσεις σχετικά με το βασικό ζήτημα του μαρξισμού-λενινισμού, το ζήτημα της δικτατορίας του προλεταριάτου. Οι συγχύσεις όμως αυτές υπερνικούνται σχετικά γρήγορα. Το νεαρό κόμμα αμέσως μετά την ίδρυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Μάρτης 1919) καταγγέλνει την οπορτουνιστική τακτική της Β’ Διεθνούς, αποφασίζει την προσχώρησή του (Μάης 1919) στην ΚΔ. Στο 2ο Συνέδριό του (Απρίλης 1920) διακηρύχνει τη μαρξιστική αρχή ότι «η μετάβασις από του αστικού εις το σοσιαλιστικόν καθεστώς δεν δύναται να γίνει με καμμίαν μεταρρύθμισιν της μορφής του πολιτεύματος, αλλά ενδιάμεσος σταθμός είναι η δικτατορία της εργατικής τάξεως». Στη σαραντάχρονη δράση του το ΚΚΕ έμεινε πάντα πιστό στην αρχή της δικτατορίας του προλεταριάτου.

2 Το ΚΚΕ έκανε από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής του θεμέλιο της ζωής και της δράσης του τον προλεταριακό διεθνισμό. Καταδίκασε το σοβι­νισμό των κομμάτων της Β’ Διεθνούς και ακολούθησε το διεθνιστικό δρόμο.

Το ΚΚΕ υπεράσπισε με σταθερότητα και συνέπεια την πρώτη χώρα του σοσιαλισμού από τις συκοφαντίες, τις επιβουλές και τις επιδρομές των ιμπε­ριαλιστών. Εκδήλωσε την αλληλεγγύη του προς τις προλεταριακές επανα­στάσεις και τα εθνικοαπελευθερωτικά-αντιιμπεριαλιστικά κινήματα, που ξέσπασαν σε μια σειρά χώρες ύστερα από τη νίκη της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Αγωνίστηκε ενάντια στην καταπίεση των εθνι­κών μειονοτήτων που ζουν στην Ελλάδα, των Σλαβομακεδόνων, Εβραίων, Τούρκων, πάλεψε για την ισοτιμία τους.

Το ΚΚΕ θεώρησε τη μελέτη της πείρας του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, και ιδιαίτερα του ΚΚΣΕ, την ανταλλαγή γνωμών με τ’ άλλα αδελ­φό κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα και τη συντροφική κριτική ανάμεσά τους σαν στοιχείο απαραίτητο για την ανάπτυξή τους.

Το ΚΚΕ καταδίκασε την οπορτουνιστική άποψη, που διατυπώθηκε στη Συνδιάσκεψη του Κόμματος το Φλεβάρη του 1922, ότι οι αποφάσεις της ΚΔ δεν έχουν ισχύ για την ελληνική πραγματικότητα, αλλά έχουν απλώς «ιστο­ρική σημασία».

Το ΚΚΕ καταδίκασε επίσης τα σοβαρά εθνικιστικά λάθη της καθοδήγη­σης του Ζαχαριάδη, που περιφρονούσε την πείρα και τις γνώμες των αδελ­φών κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων και που προσπάθησε να καλ­λιεργήσει στις γραμμές του Κόμματος εθνικιστικές τάσεις και απόψεις και να το απομακρύνει από το δρόμο του προλεταριακού διεθνισμού. Η 6η Πλα­τιά Ολομέλεια της ΚΕ και της ΚΕΕ του Μάρτη 1956 αποκατέστησε ειλικρι­νείς, πραγματικά αδελφικές σχέσεις του Κόμματός μας με τα άλλα κομμου­νιστικά και εργατικά κόμματα και διακήρυξε την προσήλωση του Κόμματος στη θεμελιακή αρχή του προλεταριακού διεθνισμού.

Ο προλεταριακός διεθνισμός του ΚΚΕ είναι συνυφασμένος με τον πιο αγνό πατριωτισμό, που εκδηλώθηκε και εκδηλώνεται στην πάλη του για την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας της πατρίδας μας, για την απαλλαγή της από την ιμπεριαλιστική οικονομική και πολιτική εξάρτηση, για την προ­κοπή του λαού και του τόπου. Ενώ τα κόμματα της μεγάλης πλουτοκρατίας ξεπουλούσαν τον τόπο στους ξένους ιμπεριαλιστές, πρόδιναν τα εθνικά συμφέροντα, έσερναν το λαό σε τυχοδιωκτικές πολεμικές περιπέτειες για τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών, το ΚΚΕ στάθηκε από την αρχή ο πιο συνε­πής υπερασπιστής των εθνικών συμφερόντων, πάλεψε ενάντια στο ξεπούλη­μα της Ελλάδας στο ξένο κεφάλαιο, ενάντια στις αποικιακές συμβάσεις (Πάουερ, Ούλεν και άλλες), στάθηκε επικεφαλής της Εθνικής Αντίστασης και έδωσε αφειδώλευτα το αίμα του για την ανεξαρτησία της Ελλάδας, αγω­νίστηκε για την απελευθέρωση της Κύπρου, κατάγγειλε τη δέσμευση της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, την υποδουλωτική συμφωνία της 12ης Οκτώβρη 1953 και την προσχώρηση στο δόγμα Ντάλες-Αϊζενχάουερ, και πάλεψε και παλεύ­ει ενάντια στην πολιτική της υποτέλειας, που μας έφερε ανείπωτες ταπεινώ­σεις και συμφορές και απειλεί την Ελλάδα με τον κίνδυνο αφανισμού.

6η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1956)

Στον περιθώριο του 20ού συνεδρίου του ΚΚΣΕ και σαν αποτέλεσμα των νέων προσανατολισμών της μετασταλινικής σοβιετικής ηγεσίας που επικύρωσε, συγκροτήθηκε Διεθνής Επιτροπή από εκπροσώπους των κομμάτων εξουσίας στις χώρες που φιλοξενούσαν Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες μετά την Εμφύλιο Πόλεμο και την ήττα του ΔΣΕ. Συγκεκριμένα συμμετείχαν το ΚΚΣΕ, το Ρουμανικό Κόμμα Εργαζομένων, το Πολωνικό Ενοποιημένο Εργατικό Κόμμα, το Ουγγρικό Κόμμα Εργαζομένω και τα ΚΚ Βουλγαρίας, Τσεχοσλοβακίας. Η συγκρότηση της Επιτροπής έγινε για να εξεταστούν οι επιστολές με καταγγελίες πολιτικών προσφύγων σε βάρος της ηγεσίας του ΚΚΕ και του γραμματέα του Ν. Ζαχαριάδη, οι οποίες αφορούσαν τα γεγονότα της Τασκένδης τον Σεπτέμβρη του 1955, αλλά όχι μόνο. Ουσιαστικά ξεκινούσε με αυτή τη διαδικασία η υλοποίηση της επιλογής για αντικατάσταση και στην περίπτωση του ΚΚΕ της ηγεσίας που ήταν ταυτισμένη με την περίοδο Στάλιν, ανεξάρτητα από τις προσπάθειες προσαρμογής στα νέα πολιτικά δεδομένα και τον αναπροσανατολισμό του ΚΚΣΕ.

Σε μια αντιστοιχία με την αποσταλινοποίηση και την καταγγελία της προσωπολατρείας στο 20ό συνέδριο ΚΚΣΕ, η Διεθνής Επιτροπή θα συνδυάσει τις καταγγελίες για υπαρκτά φαινόμενα οργανωτικής επιβολής και αυθαιρεσίας από την ηγεσία, τον εκδημοκρατισμό και την επιστροφή στις λενινιστικές αρχές για τη λειτουργία του ΚΚ, με μια ριζική στροφή στη ρητορική, αλλά και την πολιτική γραμμή, που σε διαφορετικές συνθήκες δεν θα μπορούσε να επιβληθεί. Η πολιτική της ειρηνικής συνύπαρξης και άμιλλας των κοινωνικών συστημάτων, ο κοινοβουλευτισμός και η στρατηγική για το ειρηνικό πέρασμα στο σοσιαλισμό στο όνομα της προσαρμογής στα εθνικά χαρακτηριστικά ερχόταν να επικυρώσουν στρατηγικές επιλογές που άρχισαν να υιοθετούνται μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφήνοντας πίσω αντιφάσεις και ταλαντεύσεις που αποτυπώνονταν σε μια ρητορική που δεν εγκατέλειπε την επαναστατική προοπτική.

Αυτοί οι προσανατολισμοί προέκριναν για τα ΚΚ του δυτικού κόσμου μιας μορφής δημοκρατικής συνεργασίας με στόχο τη διακυβέρνηση, ένα μέτωπο με σοσιαλδημοκρατικές και πολιτικά κεντρώες δυνάμεις με βασική προϋπόθεση την απαγκίστρωση από τη λογική του Ψυχρού Πολέμου και την απομόνωση της ΕΣΣΔ και των πρόσφατα συγκροτημένων λαϊκών δημοκρατιών. Στην ελληνική περίπτωση αυτό ήταν η Δημοκρατική Ένωση όπου συνεργάστηκαν η ΕΔΑ με τα κόμματα του Κέντρου και μικρές δυνάμεις της Δεξιάς που ήρθαν σε ρήξη με την ΕΡΕ του Καραμανλή.

Παρά τις μετατοπίσεις του Ν. Ζαχαριάδη και της ηγεσίας του ΚΚΕ, με την απόσυρση του Σχεδίου Προγράμματος της 4ης Ολομέλειας κατόπιν σοβιετικής υπόδειξης και τη συγκρότηση της Δημοκρατικής Ένωσης στις εκλογές του Φλεβάρη του 1956, για το ΚΚΣΕ η αλλαγή ηγεσίας ήταν επιβεβλημένη στην περίπτωση του ΚΚΕ. Γι’ αυτό και ανέχτηκαν, αν δεν ενθάρρυναν, το ξέσπασμα της εσωκομματικής κρίσης και αμφισβήτησης της ηγεσίας που πήρε διάσταση ανοιχτών συγκρούσεων στην Τασκένδη το Σεπτέμβρη του 1955.

Η Διεθνής Επιτροπή κάλεσε με ευθύνη της την 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, στην οποία δεν δέχτηκε να παραστεί ο Ν. Ζαχαριάδης, ενώ είχαν κληθεί τα μέλη της ΚΕ που είχαν καθαιρεθεί και διαγραφεί τα προηγούμενα χρόνια, εκτός από τον Μ. Βαφειάδη. Εκεί παρουσιάστηκε σαν εισήγηση μια Ανακοίνωση της Διεθνούς Επιτροπής, ένα είδος κατηγορητηρίου που χρέωνε στον Ζαχαριάδη την επιλογή της εμφύλιας σύγκρουσης, σαν αποτέλεσμα ενός αριστερίστικου τυχοδιωκτισμού, ο οποίος συνεχίστηκε και μετά την ήττα του ΔΣΕ υπονομεύοντας το εργατικό κίνημα και τις προσπάθειες της ΕΔΑ, αντιδιεθνιστική δηλαδή αντισοβιετική στάση και εθνικισμό (δηλώσεις για αποδοχή τυχόν διεκδικήσεων στη Β. Ήπειρο και για τους δύο πόλους που επηρεάζουν την Ελλάδα, μεσογειακό/βρετανικό και ευρωπαϊκό-βαλκανικό/σοβιετικό) , ένα ανώμαλο αντιδημοκρατικό εσωκομματικό καθεστώς μέσα στο ΚΚΕ που έφτανε και στην εξόντωση εσωκομματικών αντιπάλων (Μπούλκες, εκτελέσεις στρατιωτικών του ΔΣΕ, Τασκένδη κ.ά.), τυχοδιωκτική στάση σε σχέση με τις παράνομες οργανώσεις που έβαλε σε κίνδυνο το μηχανισμό και τα στελέχη του ΚΚΕ.

Μετά την εισήγηση της Διεθνούς Επιτροπής τα μέλη της ΚΕ γενικά συντάχθηκαν με όσα πρότεινε, ακόμα και οι Μπαρτζώτας και Βλαντάς που βρέθηκαν στο στόχαστρο σαν άμεσοι συνεργάτες του Ζαχαριάδη (ο Γούσιας βρισκόταν στην Ελλάδα). Οι αποφάσεις ήταν ομόφωνες. Τα μέλη της ΚΕ είτε ακολουθούσαν απόψεις που δεν ασπάζονταν κάτω από την πίεση της παλιάς καθοδήγησης, είτε ήταν διαπαιδαγωγημένα να στηρίζουν την ηγεσία ανεξάρτητα από τις επιφυλάξεις, ειδικά στις κρίσιμες περιόδους των ένοπλων αναμετρήσεων του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Εξάλλου για ιδεολογικούς αλλά και περισσότερο πραγματιστικούς λόγους, δεν μπορούσαν να έρθουν σε σύγκρουση με το ΚΚΣΕ και τις προτάσεις του. Οι πολιτικοί πρόσφυγες βρίσκονταν σε απόλυτη εξάρτηση από τις κυβερνησεις της ΕΣΣΔ και των λαϊκών δημοκρατιών, όπως και οι ίδιοι σαν στελέχη… Έτσι όλο το δυναμικό που στήριξε τον Ν. Ζαχαριάδης και τους άμεσους συνεργάτες του στην 3η Συνδιάσκεψη του 1950 στην λογική των εσωκομματικών εκκαθαρίσεων, εμφανίστηκε να έχει στραφεί εναντίον στην 6η Ολομέλεια.

Αποφασίστηκε η καθαίρεση του Ζαχαριάδη από τη θέση του γενικού γραμματέα της ΚΕ και του Μπαρτζώτα από αυτή του γραμματέα, ενώ και οι δυο καθαιρέθηκαν και από το ΠΓ, το οποίο με άλλη απόφαση αντικαταστάθηκε με ένα νέο Γραφείο από τους Α. Γκρόζο σε ρόλο προεδρεύοντα, Κ. Κολιγιάννη (ουσιαστικά σαν γραμματέα), Στ. Κασιμάτη, Π. Υφαντή, Λ. Στρίγκο, Κ. Θέο και Π. Ρούσσο.

Ακυρώθηκε η διαγραφή από το ΚΚΕ των Μ. Βαφειάδη, Θ. Χατζή, Μ. Βατουσιανού, Θ. Μπράτσου και Δ. Παρτσαλίδης, ο οποίος αποκαταστάθηκε σαν μέλος της ΚΕ μαζί με τους Ζ. Ζωγράφο και Π. Μαυρομάτη και τους Φ. Βέττα και Μ. Τσάντη σαν αναπληρωματικά μέλη. ΤΟ νέο Γραφείο ανέλαβε να εξετάσει τους λόγους καθαίρεσης από την ΚΕ των Μ. Βαφειάδη, Θ. Χατζή, Μ. Βατουσιανού, Θ. Μπράτσου, Β. Βασβανά, Α. Μπλάνα. Παράλληλα ακυρώθηκαν οι αποφάσεις της 5ης Ολομέλειας για την Τασκένδη.

Τέλος προκηρύχτηκε το 8ο Συνέδριο με ανοιχτή ημερομηνία, το οποίο τελικά πραγματοποιήθηκε στο 1961.

Διαβάστε τα πρακτικά της 6ης Πλατιάς Ολομέλειας της ΚΕ και της ΚΕΕ του ΚΚΕ (1956) σε issuu

Διαβάστε και κατεβάστε τα πρακτικά της 6ης Πλατιάς Ολομέλειας της ΚΕ και της ΚΕΕ του ΚΚΕ (1956) σε scribd

View this document on Scribd

Ν. Ζαχαριάδης: Δέκα χρόνια πάλης. Συμπεράσματα-διδάγματα-καθήκοντα

Μπροστά στην 3η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ, ο γραμματέας του Ν. Ζαχαριάδης δημοσίευσε σε δυο συνέχειες (περιοδικό Νέος Κόσμος», τεύχη Αυγούστου και Σεπτέμβρη 1950) το άρθρο του «Δέκα χρόνια πάλης. Συμπεράσματα-διδάγματα-καθήκοντα». Το άρθρο που αποτέλεσε υλικό για τη συνδιάσκεψη και βάση για την εισήγηση είναι μια αποτίμηση της δράσης του ΚΚΕ στη δεκαετία του 1940, ένας απολογισμός του αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα: γιατί έχασε ο ηρωικός αγώνας από ένα κίνημα που είχε κερδίσει την πλειοψηφία του ελληνικού λαού; Πώς φτάσαμε στα Δεκεμβριανά; Γιατί υπογράφτηκαν οι συμφωνίες Λιβάνου-Καζέρτας αλλά και τη Βάρκιζας; Ήταν αναπόφευκτος ο Εμφύλιος; Ήταν προετοιμασμένος ο αγώνας του ΔΣΕ; Γιατί ο ΔΣΕ δεν είχε την απήχηση του ΕΑΜ; Πώς στάθηκαν δίπλα στον αγώνα του η ΕΣΣΔ και οι νέες Λαϊκές Δημοκρατίες; Ο αγώνας του ΔΣΕ ήταν δημοκρατικός στο χαρακτήρα του ή επαναστατικός, σοσιαλιστικός στη στόχευση; Ήταν πάλη για πιεστεί το αστικό καθεστώς να υποχωρεί από την τρομοκρατική επίθεση στον κόσμο του ΕΑΜ μετά τη Βάρκιζα ή πάλη για την εξουσία;

Ο Ν. Ζαχαριάδης θα προσπαθήσει να υπερασπιστεί τον αγώνα του ΔΣΕ και την ιδέα της επαναστατικής ρήξης και διεκδίκησης στην εξουσία, τόσο απέναντι στην κριτική που θεωρούσε ότι έπρεπε να αναζητηθεί μια ομαλή κοινοβουλευτική μετάβαση με το ΕΑΜ σε ρυθμιστικό ρόλο, όσο και σε αυτή που εκτιμούσε ότι δεν υπήρξε σαφής κατεύθυνση σύγκρουσης και έγκαιρη προετοιμασία. Σε αυτό το πνεύμα επιχειρεί να τοποθετηθεί και κυρίως να υπερασπιστεί την ηγεσία του ΚΚΕ από τις κριτικές κορυφαίων στελεχών. Ταυτίζει όμως την υπεράσπιση του αγώνα και αυτή των επιλογών της ηγεσίας γύρω από τον ίδιο, ενώ οι διαφωνίες και οι διαφοροποιήσεις υποβιβάζονται σε στοίχηση με στελέχη που είχαν τελικά αντικομματική στάση ή και πρόδωσαν τον αγώνα ή βρίσκονται σε λάθος οπορτουνιστική κατεύθυνση. Με απόλυτο τρόπο καταδικάζονται οι Άρης Βελουχιώτης, Γ. Σιάντος, Κ. Καραγιώργης, Μ. Βαφειάδης, αλλά και ο Μ. Παρτσαλίδης, αν και με πιο ήπιους τόνους. Πλευρές της κριτικής των δυο τελευταίων έδειξαν ότι θεωρούν βάσιμες και οι σοβιετικοί, γεγονός που έπαιξε ρόλο και στη διαφορετική μεταχείριση που είχαν.

Στο άρθρο ο Ν. Ζαχαριάδης συνδέει την προσήλωση στην επαναστατική επιλογή με την εκτίμηση ότι η τακτική του ΕΑΜ, που χρεώνεται στην ηγεσία υπό τον τότε γραμματέα του ΚΚΕ Γ. Σιάντο, ήταν λανθασμένη, ενώ η αντίστοιχη του ΔΣΕ σωστή, καθώς και με την εκτίμηση πως η κατάσταση στην Ελλάδα παραμένει επαναστατική και μετά την ήττα του ΔΣΕ.

Τα μέλη του ηττημένου ΚΚΕ αναζητούσαν απαντήσεις και ευθύνες από μια ηγεσία που μέχρι την τελευταία μιλούσε για επικείμενη ήττα του μοναρχοφασισμού. Αναζητούσε και απαντήσεις για σειρά από επιλογές που θεωρήθηκαν λανθασμένες ή ολέθριες, ακόμα και μοιραίες για αγωνιστές που εξοντώθηκαν. Αυτά μέσα στην εξέλιξη του Εμφυλίου αφέθηκαν να απαντηθούν σε άλλη συγκυρία. Μετά την ήττα, με τον κόσμο του ΚΚΕ και της Αριστεράς κυνηγημένο, περιθωριοποιημένο, στις εξορίες και στις φυλακές, αλλά και στην πολιτική προσφυγιά στην ΕΣΣΔ και τις λαϊκές δημοκρατίες, η αναζήτηση απαντήσεων έγινε έντονη Τελικά βρέθηκε να συζητά σε βάση που η υπεράσπιση του ΚΚΕ ταυτιζόταν με τη στήριξη της ηγεσίας και την αναζήτηση των αιτίων της ήττας σε εξωτερικούς παράγοντες (συσχετισμός, ιμπεριαλιαστική επέμβαση, προδοσία του Τίτου), αλλά και στην υπονόμευση του αγώνα από στελέχη που διαφοροποιήθηκαν. Σε αυτά τα στοιχεία βρίσκονται οι βάσεις για μια σειρά από ρήξεις και διασπάσεις του ΚΚΕ και του κινήματος που συσπείρωσε γύρω στη δεκαετία του 1940.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο:

ΝΙΚΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ

ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΛΗΣ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ – ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ

ΜΕΡΟΣ Α’. Η ΒΑΣΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΤΟΥ ΚΚΕ

Κώστας Καραγιώργης, 1905-1955: Ο Άνθρωπος, ο Κομμουνιστής, ο Δημοσιογράφος, ο Αγωνιστής, το Εξιλαστήριο Θύμα

Το βιβλίο που έγραψαν σε συνεργασία η Μαρία Καραγιώργη, η γυναίκα του Κώστα Καραγιώργη, στέλεχος του ΚΚΕ και της ΕΔΑ (μετά την αποπομπή Ζαχαριάδη), μαζί με την Κατερίνα Ζωιτοπούλου Μαυροκεφαλίδου, «Κώστας Καραγιώργης, 1905-1955: Ο Άνθρωπος, ο Κομμουνιστής, ο Δημοσιογράφος, ο Αγωνιστής, το Εξιλαστήριο Θύμα» είναι η πιο πρόσφατη εργασία που προσπαθεί να αναδείξει την πραγματική ζωή και δράση του στελέχους του ΚΚΕ που εξοντώθηκε κατασυκοφαντημένος από την ηγεσία υπό τον Ν. Ζαχαριάδη. Αιτία ήταν η κριτική που άσκησε με το κείμενο που έγινε γνωστό σαν «Πλατφόρμα του Κώστα Καραγιώργη» (6.6.1950). Πέρα από το αν είναι έγκυρη η κριτική και τα συμπεράσματα, είναι προφανές ότι ένα ηγετικό στέλεχος του ΔΣΕ και μέλος της ΚΕ δεν ήταν όσα του καταλογίζουν η Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη), 8.6.1950, η Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Κ. Γυφτοδήμο (Καραγιώργη), 9/6/1950 και το συκοφαντικό κείμενο της ΚΕ του ΚΚΕ «Μερικά στοιχεία για τον Κ. Γυφτοδήμο (Καραγιώργη)». Στη σκληρή μετεμφυλιακή εποχή η ηγεσία του ΚΚΕ αντιμετώπιζε τη συζήτηση και τη διαφωνία με όρους «πολεμικούς» υπερασπίζοντας έτσι τη συνο΄χή και ενότητα, αλλά και το δικό της ρόλο, απαξιώνοντας τους φορείς μιας διαφορετικής άποψης, άρα και την ανάγκη να γίνει αυτή αντικείμενο συζήτησης.

Διαβάστε το βιβλίο των  Μ. Καραγιώργη και Κ. Ζωιτοπούλου Μαυροκεφαλίδου, «Κώστας Καραγιώργης, 1905-1955: Ο Άνθρωπος, ο Κομμουνιστής, ο Δημοσιογράφος, ο Αγωνιστής, το Εξιλαστήριο Θύμα»:

View this document on Scribd

Κώστας Καραγιώργης, της Μ. Καραγιώργη (1988)

Η Μαρία Καραγιώργη, η γυναίκα του Κώστα Καραγιώργη, στα πλαίσια της έκδοσης των Π. Ροδάκη-Μπ. Γραμμένου, «Η τρίτη Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ 10-14/10/1950. Τα άγνωστα πρακτικά μιας σκηνοθετημένης δίκης εναντίον των πρώτων κομμουνιστών της αμφισβήτησης» (εκδ. Γλάρος), έγραψε όπως της ζητήθηκε ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα του Καραγιώργη. Σε αυτό γράφει για τους σταθμούς της ζωής και της δράσης του στελέχους του ΚΚΕ και του ΔΣΕ, ενώ προσπαθεί και να ανασκευάσει τα όσα συκοφαντικά καταγράφονται στις αποφάσεις της ηγεσίας του ΚΚΕ, η Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη), 8.6.1950, η Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Κ. Γυφτοδήμο (Καραγιώργη), 9/6/1950 και το συκοφαντικό κείμενο της ΚΕ του ΚΚΕ «Μερικά στοιχεία για τον Κ. Γυφτοδήμο (Καραγιώργη)», οι οποίες και οδήγησαν στην εξόντωσή του.

Το κείμενο της Μ. Καραγιώργη «Κώστας Καραγιώργης» είναι το εξής:

Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Κ. Γυφτοδήμο (Καραγιώργη), 9/6/1950 | Μερικά στοιχεία για τον Κ. Γυφτοδήμο (Καραγιώργη)

Στις 9.6.1950 η ΚΕ και η ΚΕΕ του ΚΚΕ συνεδρίασαν με βάση την απόφαση του ΠΓ για την Κ. Καραγιώργη, την οποία και δέχτηκε ομόφωνα. Απορρίφτηκε έτσι συνολικά η κριτική στην ηγεσία του ΚΚΕ και τις επιλογές της δεκαετίας του 1940, αλλά και της διαχείρισης της συζήτησης για την αποτίμηση της ήττας του Εμφυλίου. Ουσιαστικά επιβεβαιώθηκε η άποψή του ότι η ηγεσία αποφεύγει την ουσιαστική συζήτηση και την αναζήτηση ευθυνών απομονώνοντας σαν φραξιονιστή και αντικομματικό όποιον έχει μια διαφορετική προσέγγιση. Ο Καραγιώργης διαγράφτηκε σαν ύποπτο στοιχείο, με φραξιονιστική, αντικομματική, αντισοβιετική στάση, σχέσεις με τους πράκτορες των ιμπεριαλιστών της Βρετανίας. Μετά την Απόφαση ακολούθησε η φυλάκισή του στη Ρουμανία σε σκοτεινές συνθήκες, με βασανιστήρια και κακομεταχείριση που του στοίχισαν τη ζωή. Η Απόφαση δημοσιεύτηκε μαζί με άλλα υλικά ενόψει της 3ης Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ στο περιοδικό Νέος Κόσμος (8/26, Αύγουστος 1950) παράλληλα με το κείμενο «Μερικά στοιχεία για τον Κ. Γυφτοδήμο (Καραγιώργη)», ένα σύντομο βιογραφικό με χαρακτήρα λιβελλογραφήματος που υποτίθεται τεκμηριώνει την Απόφαση της ΚΕ, η οποία περιέχεται και στην έκδοση «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα», 7ος τόμος (εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1995).

Εδώ αναδημοσιεύονται από το βιβλίο των Π. Ροδάκη-Μπ. Γραμμένου, «Η τρίτη Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ 10-14/10/1950. Τα άγνωστα πρακτικά μιας σκηνοθετημένης δίκης εναντίον των πρώτων κομμουνιστών της αμφισβήτησης» (εκδ. Γλάρος).

Διαβάστε τα πλήρη κείμενα της Απόφασης της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη), 9/6/1950 και του σημειώματος Μερικά στοιχεία για τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη):

Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη) 9/6/1950

Στις 9 του Ιούνη συνεδρίασαν τα μέλη της ΚΕ και της ΚΕΕ του ΚΚΕ που βρίσκονταν στην έδρα του ΠΓ. Το θέμα ήταν η αντικομματική-λικβινταριστική πλατφόρμα του Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη). Εισή­γηση εκ μέρους του ΠΓ έκαμε ο σ. Βασίλης Μπαρτζιώτας. Η Κεντρική Επιτροπή αφού άκουσε τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη) και έπει­τα από συζήτηση ομόφωνα αποφάσισε:

1. Εγκρίνει την απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ της 8-6-50 για τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη).
2. Η ΚΕ θεωρεί απαράδεχτη για το Κόμμα μας την ανευλαβή έκφραση του Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη), μέσα στη σημερινή μας συνε­δρίαση, ενάντια στο σ. Στάλιν και τον βάζει γι’ αυτό αμέσως εκτός Κόμ­ματος.
3. Η ΚΕ σημειώνει ιδιαίτερα ότι ο Κώστας Γυφτοδήμος (Καραγιώργης) διαγράφτηκε από μέλος της φράξιας της ΚΝ Πανεπιστημίου Αθή­νας στα 1924 για αντικομματική συμπεριφορά. Για δεύτερη φορά δια­γράφτηκε ο Γυφτοδήμος από το ΚΚΕ το 1930 με πρόταση του αντιπροσώπου της ΚΔ για φραξιονισμό. Στη μάχη του Γράμμου έσπασε πολιτι­κά τον Αύγουστο του 1949, και στα γράμματα του προς το ΠΓ της 11/12 και 28/12/49, ομολογεί ότι δεν μπορεί να κάνει καμιά δουλειά, ότι βάλ­τωσε μέσα του, ότι έχασε κάθε δραστηριότητα κλπ.
4. Ο Κώστας Γυφτοδήμος (Καραγιώργης) ξερνάει ένα ολόκληρο οχε­τό ενάντια στο ΚΚΕ και την καθοδήγηση του, ξετσίπωτα το παρομοιά­ζει με τη φασιστική κλίκα του Τίτο-Ράνκοβιτς και στην ουσία είναι σύμ­φωνος με τη κριτική της «αντιηγετικής» ομάδας της ασφάλειας της Αθή­νας ενάντια στην καθοδήγηση του ΚΚΕ.
5. Ο Καραγιώργης έκρυβε πάντα από το Κόμμα το παρελθόν του. Ποτέ δεν είπε στο Κόμμα ότι διαγράφτηκε από την ΚΝ όντας φοιτητής και ότι τον αποκατάστησε τότε με προσωπική του επέμβαση ο γνωστός λικβινταριστής-τροτσκιστής γραμματέας τότε της ΚΕ Πουλιόπουλος. Στην επίσημη βιογραφία του στο Κόμμα ο Καραγιώργης έκρυψε ότι μετά το Καλπάκι ιδιώτευσε και έφυγε απ’ την κομματική δουλειά, ότι στα 1930 διαγράφτηκε απ’ το Κόμμα για φραξιονιστική δουλειά, ότι στα 1937 αποκλείστηκε απ’ την κομματική οργάνωση στην εξορία στην Κί­μωλο.
6. Ύποπτο στη διαγωγή του Καραγιώργη είναι το παρακάτω γεγονός: Μετά την 6η Ολομέλεια της ΚΕ (Οχτώβρης του 1949) πήγε και βρήκε τη σ. Χρύσα Χατζή βασιλείου και της είπε, ότι «ο Ζαχαριάδης χρεωκόπησε στην εφαρμογή της κομματικής γραμμής», ότι «ο Ζαχαριάδης σε όλη του την καθοδήγηση είχε μεγάλη αποτυχία στην ανάδειξη των συνεργατών του», ότι «ο Μάρκος κακώς διαγράφτηκε από μέλος του Κόμματος, ε­πειδή είχε άλλη πολιτική γραμμή». (Γράμμα Καραγιώργη προς Χρύσα 6/6/50). Ο Καραγιώργης δεν έβαλε τις απόψεις του αυτές ούτε στην 6η Ολομέλεια, που είχε γίνει λίγες μέρες πριν μιλήσει στη Χρύσα, ούτε τις έβαλε στην 7η Ολομέλεια. Ο Καραγιώργης, μόλις γύρισε απ’ την 6η Ολομέλεια, ζήτησε επανειλημμένα απ’ το ΠΓ να τον στείλει για παράνο­μη δουλειά ή για συγγραφική δουλειά. Στο ίδιο διάστημα ο Καραγιώρ­γης αρνιότανε επίμονα για λόγους υγείας να κάνει και την παραμικρή δουλειά σα δημοσιογράφος που ήτανε, δουλειά που ήταν πιο εύκολη απ’ την παράνομη δουλειά που ζητούσε να σταλεί. Τι γραμμή θα εφάρμοζε ο Καραγιώργης; Ποια άλλη απ’ τη γραμμή που ανέπτυξε στη σ, Χρύσα Χατζηβασιλείου και που έκρυβε απ’ το Κόμμα, γραμμή που συνέπιπτε με την «αντιηγετική» κίνηση της Ασφαλείας στην Αθήνα, κίνηση όπου πρωτοστατεί και ο γαμβρός του; Γιατί ο Καραγιώργης επίμονα ζητούσε να πάει σε χώρα, όπου είχε δεσμούς απ’ τα χρόνια πριν απ’ το 1933 και όπου τότε ήταν εκεί παντρεμένος με μια γυναίκα που κινούσε υποψίες;
7. Η ΚΕ σημειώνει το φραξιονιστικό διαχωρισμό που ο Καραγιώργης κάνει για τα μέλη του ΚΚΕ στο ΔΣΕ που πολέμησαν και τώρα είναι έξω απ’ την Ελλάδα και τα μέλη του ΚΚΕ στην Ελλάδα που, όπως λέει, «αυτοί είνε κυρίως το Κόμμα μας σήμερα», «αυτονών των κομματικών αγωνιστών η γνώμη για την κομματική γραμμή της 10ετίας θα είχε σημα­σία». Ο Καραγιώργης δημαγωγεί, γιατί ξέρει ότι ούτε έναν κομμουνιστή του ΔΣΕ δεν μπορεί να παρασύρει, και για τα μέλη μας στην Ελλάδα, που πεθαίνουν με το ΚΚΕ στο στόμα, πάει να κάνει τον «αντιηγετικό» διαχωρισμό που δουλεύει η ασφάλεια.
8. Η ΚΕ σημειώνει ότι στα γράμματα του Καραγιώργη υπάρχει ατέ­λειωτη σειρά από παραποιήσεις, διαστρεβλώσεις, πλαστογραφίες και ψευτιές.
9. Ο Κώστας Γυφτοδήμος (Καραγιώργης) είχε ιδιαίτερες σχέσεις στην πρώτη κατοχή με τον Άγγλο ταξίαρχο Έντι και άλλους Εγγλέζους πράχτορες, παρόμοιες σχέσεις είχε στην Αθήνα το 1945-46, όπου σύχναζε σε σπίτια πραχτόρων της Ιντέλιτζενς Σέρβις (Κυρία Δαμασκηνού).
10. Η ΚΕ αποφασίζει να εξεταστεί όλη η δράση του Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη) από τότες που μπήκε στο ΚΚΕ μέχρι σήμερα, γιατί παρουσιάζει πολλά ύποπτα και σκοτεινά σημεία.

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 9/6/50

Μερικά στοιχεία για τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη)

Ι. Σύντομα βιογραφικά στοιχεία

1. Ο Κ. Καραγιώργης γεννήθηκε στα 1904. Είναι μικροαστικής κατα­γωγής. Πήρε δίπλωμα γιατρού στα 1928. Έκανε ένα και μισό χρόνο το γιατρό και έπειτα βγήκε στο εξωτερικό (στη Γερμανία απτό 1931-1933. Σπούδασε σαν ειδικός φυματιολόγος γιατρός. Στα 1934 έμεινε στη Γαλ­λία).
2. Μπήκε στην κομμουνιστική Νεολαία από το 1920. Δούλεψε κομμα­τικά μέσα στη νεολαία. Σαν ανταποκριτής του «Ριζοσπάστη» (1934-36). Στην κομματική οργάνωση Πειραιά-Σαλονίκης και Θεσσαλίας και στην εφημερίδα «Ριζοσπάστης» ώς τη μέρα που βγήκε στο βουνό, όπου τοπο­θετήθηκε διοικητής του ΚΓΑΝΕ. Ήταν μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.
3. Ό,τι χαραχτηρίζει την κομματική του ζωή γενικά είναι: κουτσουμπολιό, υπόσκαψη του κύρους των συνεργατών και καθοδηγητών του, κομματική ασυνέπεια, φραξιονισμός, γκρίνιες, υπερφίαλος εγωισμός, φλυαρία ακατάσχετη, γνωριμίες και σχέσεις με κάθε λογής ανθρώπους, ατομική ζωή χωρίς κανένα ηθικό έρμα (Στο ζήτημα αυτό στάθηκε πάντα ο δαχτυλοδειχτούμένος μέσα στο Κόμμα) κλπ.

Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ για τον Κώστα Γυφτοδήμο (Καραγιώργη), 8.6.1950

Το κείμενο του Κ. Καραγιώργη προς τα μέλη της ΚΕ και της ΚΕΕ του ΚΚΕ με την κριτική στις επιλογές της ηγεσίας και ειδικά του γραμματέα Ν. Ζαχαριάδη (Πλατφόρμα Καραγιώργη), αντιμετωπίστηκε σαν αντικομματική εχθρική κίνηση. Ουσιαστικά ήταν όμως μια κριτική ενταγμένη στη συζήτηση για τα αίτια της ήττας του ΕΑΜ και του ΔΣΕ, γι’ αυτό και είχε κοινά σημεία με τις απόψεις και άλλων στελεχών. Μέσα στα όρια του τρόπου που συζητούσε η Αριστερά και το ΚΚΕ εκείνη τη σκληρή περίοδο των ένοπλων αγώνων, της παρανομίας και της προσφυγιάς, ο Ζαχαριάδης και η ηγεσία του ΚΚΕ εκτίμησαν ότι πρόκειται για εκδήλωση αντιηγετικής κίνησης. Έτσι στις 8.6.1950 το ΠΓ του ΚΕ του ΚΚΕ στην απόφαση του χαρακτηρίζει τον Καραγιώργη σαν στοιχείο με αντικομματική και φραξιονιστική δράση, κατηγορώντας τον αναδρομικά για πράξεις από τη δεκαετία του 1920 και μετά, ενώ παράλληλα τον απαξιώνει και ηθικά. Η Απόφαση του ΠΓ απευθυνόταν στην ΚΕ του ΚΚΕ ζητώντας οργανωτικά μέτρα, την καθαίρεση από την ΚΕ και τη διαγραφή του Καραγιώργη.

Το κείμενο της Απόφαση του ΠΓ δημοσιεύτηκε μαζί με άλλα υλικά ενόψει της 3ης Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ στο περιοδικό Νέος Κόσμος (8/26, Αύγουστος 1950). Αναδημοσιεύτηκε στο βιβλίο των Π. Ροδάκη-Μπ. Γραμμένου, «Η τρίτη Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ 10-14/10/1950. Τα άγνωστα πρακτικά μιας σκηνοθετημένης δίκης εναντίον των πρώτων κομμουνιστών της αμφισβήτησης» (εκδ. Γλάρος), ενώ περιέχεται και στην έκδοση «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα», 7ος τόμος (εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1995) .

Το κείμενο της Απόφασης είναι το εξής:

Η πλατφόρμα του Κώστα Καραγιώργη (6.6.1950)

Μετά την 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1950 που καταδίκασε τις απόψεις του Μ. Παρτσαλίδη, ο Ν. Ζαχαριάδης και η ηγεσία του ΚΚΕ βρέθηκαν μπροστά στη συγκροτημένη κριτική για επιλογές της δεκαετίας του 1940 από ένα άλλο κορυφαίο στέλεχος, τον Κώστα Καραγιώργη. Ο Καραγιώργης ήταν μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, διευθυντής του Ριζοσπάστη παλιότερα, στρατηγός του ΔΣΕ και διοικητής του Κλιμακίου του Γενικού Αρχηγείου Νοτίου Ελλάδας, υπουργός Πολεμικού Εφοδιασμού της κυβέρνησης του βουνού του ΔΣΕ. Στο κείμενό του προς τα μέλη της ΚΕ και της ΚΕΕ του ΚΚΕ, ο Καραγιώργης δε μένει μόνο στις πολιτικές επιλογές, αλλά ασκεί και σκληρή στο εσωκομματικό καθεστώς, χρεώνοντας στον Ζαχαριάδη ένα ασφυκτικό γραφειοκρατικό και αντιδημοκρατικό καθεστώς που εμποδίζει την ουσιαστική αποτίμηση της δράσης του ΚΚΕ και την αναζήτηση των αιτιών για τη διπλή ήττα. Ο τρόπος αποπομπής του Βαφειάδη, η αντιμετώπιση του Παρτσαλίδη, η περιθωριοποίηση της Χρύσας Χατζηβασιλείου, είναι τα βασικά παραδείγματα που επικαλείται. Για τον Καραγιώργη κεντρική ήταν η ευθύνη του γενικού γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδη.

Το κείμενο χαρακτηρίστηκε από τον Ζαχαριάδη και το ΠΓ αντικομματική «πλατφόρμα» και καταδικάστηκε, αρχικά από το ΠΓ και μετά από την ΚΕ. Ο Καραγιώργης καθαιρέθηκε από την ΚΕ, ενώ συκοφαντήθηκε σαν ύποπτο στοιχείο και κατηγορήθηκε ότι ήθελε να «περάσει στον ταξικό εχθρό», δηλαδή να καταφύγει στη Γιουγκοσλαβία. Κατέληξε στα χέρια της ρουμανικής αστυνομίας και φυλακίστηκε σε άθλιες συνθήκες. Στις φυλακές πέθανε χωρίς ποτέ να γίνουν γνωστές οι συνθήκες, ενώ άγνωστος παραμένει ο χώρος ταφής του. Το 1958, δυο χρόνια μετά την αποπομπή του Ν. Ζαχαριάδη, η 9η Ολομέλεια της ΚΕ τον αποκατάστησε με μια δήλωση, μαζί με τον Σιάντο και τον Πλουμπίδη, χωρίς να αποδίδονται ευθύνες για τη μεταχείριση που είχε και τις συνθήκες που εξοντώθηκε. Ο Καραγιώργης μάλλον δεν είχε ενθάρρυνση και κάλυψη στην κριτική του στο Ζαχαριάδη και την ηγεσία του ΚΚΕ από σοβιετικούς παράγοντες, όπως οι Βαφειάδης και Παρτσαλίδης, με μοιραίες συνέπειες για τον ίδιο.

Το κείμενο του Κ. Καραγιώργη δημοσιεύτηκε και αυτό σαν αντικομματική πλατφόρμα ενόψει της 3ης Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ στο περιοδικό Νέος Κόσμος (8/26, Αύγουστος 1950). Αναδημοσιεύτηκε στο βιβλίο των Π. Ροδάκη-Μπ. Γραμμένου, «Η τρίτη Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ 10-14/10/1950. Τα άγνωστα πρακτικά μιας σκηνοθετημένης δίκης εναντίον των πρώτων κομμουνιστών της αμφισβήτησης» (εκδ. Γλάρος).

Το πλήρες κείμενο από την Πλατφόρμα Καραγιώργη είναι το εξής:

Δευτερολογία Μ. Παρτσαλίδη στην 7η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (14-18/5/1950)

Η ομιλία του Μ. Παρτσαλίδη στην 7η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (14-18/5/1950) αντιμετωπίστηκε σαν πλατφόρμα που αμφισβητεί τη γραμμή και τις επιλογές της ηγεσίας του ΚΚΕ υπό το γενικό γραμματέα Ν. Ζαχαριάδη και προκάλεσε σφοδρή αντίδραση των ηγετικών στελεχών. Ουσιαστικά η τοποθέτηση του Παρτσαλίδη απηχούσε και το κλίμα αμφισβήτησης του Ζαχαριάδη στους κόλπους της σοβιετικής ηγεσίας, η οποία επικοινωνούσε με τις διαθέσεις μελών και στελεχών του ΚΚΕ που δεν αρκούνταν στην αποτίμηση της ηγεσίας του ΚΚΕ για τη διπλή ήττα της δεκαετίας του ’40.

Μπροστά στις αντιδράσεις, ο Παρτσαλίδης επιχείρησε με τη δευτερολογία του να τοποθετήσει τους προβληματισμούς του εντός του πλαισίου συζήτησης του ΚΚΕ, υποβαθμίζοντας τα στοιχεία της κριτικής του που έδιναν αντιηγετικό τόνο. Διαχώρισε επίσης σαφώς τη θέση από την απόλυτη κριτική του Βαφειάδη.

Η ηγεσία του ΚΚΕ θεώρησε τη δευτερολογία ως συμπλήρωμα του αναλυτικού σημειώματος και της ομιλίας του στην 7η ολομέλεια και την κοινοποίησε μαζί με τα άλλα υλικά που θεωρήθηκαν αντιπαραθετικές πλατφόρμες ενόψει της 3ης Συνδιάσκεψης του στο περιοδικό Νέος Κόσμος (8/26, Αύγουστος 1950). Αναδημοσιεύτηκε στο βιβλίο των Π. Ροδάκη-Μπ. Γραμμένου, «Η τρίτη Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ 10-14/10/1950. Τα άγνωστα πρακτικά μιας σκηνοθετημένης δίκης εναντίον των πρώτων κομμουνιστών της αμφισβήτησης» (εκδ. Γλάρος).

Το κείμενο της δευτερολογίας του Παρτσαλίδη στην 7η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (14-18/5/1950) είναι το εξής:

Ούτε στιγμή δεν πέρασε απτό μυαλό μου πως η αυστηρή κριτική που μου έγινε εδώ έχει σκοπό την εξόντωση μου. Με τους σ. του ΠΓ με το σ. Βλαντά, το σ. Γούσια, το σ. Ιωαννίδη, το σ. Ρούσο, το σ. Μπαρτζιώτα, το σ. Ζαχαριάδη σφυρηλατήθηκαν μέσα στην κοινή πάλη και τέτοιοι ψυχικοί δεσμοί που αποκλείεται οποιαδήποτε υποψία, πως η κριτική τους είναι προσωπική επίθεση εναντίον μου. Εδώ μου έκανε κριτική σκληρή η Αύρα η ίδια. Δηλ. θάταν ακατανόητο να παρεξηγήσω το χαραχτήρα της κριτικής. Ύστερα από τους πιο αυστηρότερους ήτανε ο σ. Κολιγιάννης, που έχει βαθύτατη την εκτίμηση ολονών μας, για την κομματικότητά του, και την ικανότητα του να συγκεντρώνει γύρω του και να διαπαιδαγωγεί στελέχη με μεγάλη κομματικότητα και με ανώτερο ή­θος. Δεν θέλω ν’ αναφέρω ένα-ένα όλους τους συντρόφους της ΚΕ. Ποτέ δεν είπα πως αδιαφορώ για τη γνώμη του ΠΓ και της ΚΕ. Προ­σπάθησα, προσπαθώ και θα προσπαθήσω να καταλάβω την κριτική που μου γίνεται. Να σας πω με ειλικρίνεια τι κατάλαβα για την ώρα και τι δε μπορώ να καταλάβω.

Αναγνωρίζω πως ήτανε λάθος όπως ενήργησα. Έπρεπε τις απόψεις μου να τις βάλω πρώτα στο ΠΓ και στην ΚΕ. Αν στο ΠΓ και στην ΚΕ δεν συμφωνούσα, μπορούσα να τις εκθέσω πιο πλατιά. Χαραχτηριστικό από την άποψη αυτή είναι: Πώς σ’ ένα τέτοιο θέμα ούτε γραφτή εισήγη­ση έγινε στην ΚΕ, ούτε σχέδιο απόφασης υπάρχει.

Δεν είναι όμως, κατά τη γνώμη μου, μόνο το δικό μου λάθος που δυσκόλεψε την κατάσταση. Θα μου επιτρέψετε να νομίζω πως εδώ δυ­σκόλεψε όχι λίγο μια κάποια απροθυμία του σ. Ζαχαριάδη για αυτοκρι­τική.

Γενικά από την άποψη της αυτοκριτικής σαν καθοδήγηση του Κόμματος βρισκόμαστε στο ύψος που χρειάζεται; Όχι σύντροφοι. Δεν μπορώ να το παραδεχτώ. Ύστερα, σύντροφοι, είναι γεγονός ή όχι, πως για το ΠΓ ήταν ξεκαθαρισμένο ότι ήταν λάθος η αποχή; Ήταν ή όχι ξεκαθαρισμένο, πως αίσχος αποτελεί η απόφαση του ΠΓ του Ιούνη 1945 για το Βορειοηπειρωτικό; Βλέπαμε ή όχι τη ζημιά που μας έφερε η αλλαγή της 5ης Ολομέλειας στο μακεδόνικο; Βγήκαμε ανοιχτά ν’ αναγνωρίσουμε στην 6η τουλάχιστο Ολομέλεια τα λάθη μας αυτά που τα βλέπαμε; (Μπορεί κανείς να πει πως προηγούμενα, όσο βαστούσε ο ένοπλος αγώ­νας, ίσως να μην ήτανε σκόπιμο να μιλήσουμε γι’ αυτά. Δεν δείχνει αυτό καθαρά πως δεν είμαστε εντελώς εν τάξει από την άποψη της αυτοκριτι­κής;) (Δεν θέλω να γίνει καμιά σύγχυση με την αντικομματική κατηγορία του Μάρκου, πως καμιά αυτοκριτική στο Κόμμα δεν γίνεται και πως τα στελέχη μας αναδείχνονται στην κομματική ιεραρχία με το λιβάνισμα. Τα στελέχη στο Κόμμα αναδείχτηκαν και αναδείχνονται με τη δουλειά τους και με τις ικανότητες τους, θεωρητικές, πολιτικές, οργανωτικές).

Έρχομαι στο σ. Ζαχαριάδη. Είναι σοβαρό να λέγεται πως ναι και καλά μόλις ήρθε στην Ελλάδα είδε τα βασικά λάθη μας της πρώτης κατοχής. Αν ήταν έτσι, δεν θα είχαμε τη λαθεμένη εκείνη ανάλυση για τη θέση μας απέναντι στην Αγγλία με τη θεωρία του σπόνδυλου και του ελληνικού άξονα με τους δυο πόλους. Ύστερα τι σημαίνει η επιμονή του σ. Ζαχαριάδη στο συλλογισμό: Αν ξέραμε την προδοσία του Τίτο στα 1946, δεν θα ξαναπαίρναμε τα όπλα, γιατί δεν μπορούσαμε να προχω­ρήσουμε χωρίς εξασφαλισμένα νώτα σε μια νέα ένοπλη αντιπαράθεση. Παίρνω και ένα άλλο παράδειγμα. Να επιμένεις ότι ήτανε σωστή η αλ­λαγή στο μακεδόνικο από την 5η Ολομέλεια, και εθνικισμός η αντίθετη άποψη, μόνο δυσκολία για αυτοκριτική δείχνει.

Ειπώθηκε εδώ, πως δεν συμφωνώ με τη γενική γραμμή του ΚΚΕ. Πού στηρίζεται ο ισχυρισμός αυτός; Στο ότι δεν είπα ότι είμαι σύμφωνος με τη γενική γραμμή του Κόμματος; Εγώ, σύντροφοι, αντί να περιοριστώ σε μια γενική έκφραση, μίλησα συγκεκριμένα για τα βασικά στοιχεία που συγκροτούν τη γενική αυτή γραμμή του Κόμματος. Είπα για τη γραμμή μας της πρώτης κατοχής. Για τη μεταβαρκιξιανή περίοδο της ανασύνταξης των λαϊκών δυνάμεων και την προετοιμασία της καινούρ­γιας ένοπλης πάλης ενάντια στην αγγλοκρατία, στην αμερικανοκρατία και το όργανο τους, το μοναρχοφασισμό. Μίλησα για τον τρίχρονο ένο­πλο αγώνα και ίσα-ίσα υπογράμμισα πως θάταν λάθος να λέμε πως δεν έπρεπε να πάρουμε τα όπλα. Είπα για την 6η Ολομέλεια. Και στο ση­μείο αυτό είπα να προσέξουμε να μη δημιουργηθεί σύγχυση με τη διατύ­πωση ότι υπάρχει επαναστατική κατάσταση τώρα στην Ελλάδα. Δεν είναι σωστό, σύντροφοι, να λέγεται πως δε συμφωνώ με τη γενική γραμ­μή του Κόμματος.

Όσο για το ρόλο του σ. Ζαχαριάδη, αν μίλησα για μερικές αδυναμίες του σ. Ζαχαριάδη, αν σας είπα πως πείστηκα, πως δε στεκότανε η προη­γούμενη αντίληψη μου, πως ο σ. Ζαχαριάδης δεν κάνει σοβαρά λάθη, αυτό δεν σημαίνει καθόλου πως αρνήθηκα τον εξαιρετικό ρόλο του σ. Ζαχαριάδη μέσα στο Κόμμα. Όλη η αναδημιουργία που έγινε στο Κόμ­μα από την έκκληση της ΚΔ και δώθε είναι συνδεμένη με το όνομα του σ. Ζαχαριάδη. Για το γράμμα του τον Οχτώβρη του 1940, έγραψα και μίλησα πολλές φορές. Αποτέλεσε σταθμό για τη μαζικοποίηση του Κόμ­ματος. Η εαμική δημιουργία, που παρ’ όλα μας τα λάθη δε σβήνει και δε θα σβήσει, στηρίζεται στην πολιτική του γράμματος αυτού. Τίποτα δεν παίρνω πίσω απτήν εχτίμηση αυτή του γράμματος. Στο γράμμα το μόνο που μπορεί να συζητηθεί είναι, αν χρειαζότανε η φράση «δίχως επιφύ­λαξη». Ο σ. Ζαχαριάδης ξεκαθάρισε πως η φράση αυτή μπήκε για να εξασφαλιστεί η δημοσίεψη του γράμματος. Και να υποτεθεί πως ήτανε λάθος, γεγονός είναι πως ο σ. Ζαχαριάδης γρήγορα εξήγησε σε άρθρο του την επιδίωξη του με τη φράση κείνη.

Δεν είναι σωστή και η άποψη, πως εγώ σιγόνταρα την κατηγορία του Μάρκου. Σύντροφοι, αν μου είχε δημιουργήσει αμφιβολίες η κατηγορία του Μάρκου, θα είχα το θάρρος να το πω. Στο κάτω-κάτω ακούσατε το σ. Ζαχαριάδη πώς βάζει το ζήτημα σε τέτοιες περιπτώσεις. Εδώ δε χω­ράει συναισθηματισμός. Όμως η αλήθεια είναι, πως ούτε καν χωρούσε για μένα συζήτηση για την κατηγορία του Μάρκου. Τότε θα μου πήτε πώς εξηγούνται όσα έγραψα για την Κέρκυρα, για την πρόταση του Νεφελούδη κτλ.;

Για μένα και ο άξονας και η απόφαση του ΠΓ για το Βορειοηπειρωτι­κό και η βιασύνη στο να προτείνουμε μοναχοί μας τη διάλυση των κομ­ματικών οργανώσειον στο χωριό, όταν βάναμε ζήτημα δημιουργίας Ε­νιαίου Αγροτικού Κόμματος, εξηγούνται με ένα κάποιο μειονέχτηκα με­ρικές φορές στο στυλ της δουλειάς του σ. Ζαχαριάδη. Κάπου-κάπου η τόλμη του ξεπερνάει τα όρια που επιτρέπονται. Για να ξεκαθαρίσω αυ­τό το μειονέχτημα του Ζαχαριάδη μίλησα για κείνα που εμένα με σοκάρανε κάπως.

Από τα προβλήματα που μπήκανε δω, μερικά ξεκαθαρίστηκαν από την εισήγηση του σ. Ζαχαριάδη. Αλλά στους λόγους των άλλων συ­ντρόφων. Όλοι οι σύντροφοι, νομίζω, καταδικάσανε τη γνώμη που διατύπωσα σε μερικά προβλήματα, όπως το ζήτημα της ταχτικής του ΔΣΕ, στο θέμα των αυταπατών για τον ειρηνικό εξελιχτικό δρόμο σε συνδυασμό με την παρασιώπηση από το προσχέδιο του προγράμματος του Κόμματος του ζητήματος της διχτατορίας του προλεταριάτου, στο θέμα του Ενιαίου Αγροτικού Κόμματος. Εγώ, σύντροφοι, δεν πείσθηκα.

Ένα τελευταίο θέμα: Από τη συζήτηση που έγινε εδώ κατάλαβα, πως είτανε λάθος η γνώμη μου για αποκατάσταση του Μάρκου στο Κόμμα. Είμαι σύμφωνος να πάω να δουλέψω στη βάση. Αυτό θα μου κάνει καλό.

Ομιλία Μ. Παρτσαλίδη στην 7η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (14-18/5/1950)

Ο Μ. Παρτσαλίδης είχε σε όλη τη συζήτηση του απολογισμού μετά τον Εμφύλιο σταθερά κριτική στάση απέναντι στις επιλογές του Ν. Ζαχαριάδη και της ηγετικής ομάδας του ΚΚΕ στη δεκαετία του 1940. Στην ομιλία του στην 7η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (14-18/5/1950) αναπτύσσει παραπέρα τις σκέψεις που είχε διατυπώσει στο Αναλυτικό σημείωμα προς την ηγεσία του ΚΚΕ (14.2.1950)

. Ο Ν. Ζαχαριάδης και η ηγεσία του ΚΚΕ από τη μία αντιμετώπισαν σωστά τις θέσεις του Παρτσαλίδη σαν μια διαφορετική άποψη που πρέπει να κατατεθεί. Από την άλλη την αντιμετώπισαν σαν εχθρική προς το κόμμα τοποθέτηση και έλαβαν μέτρα. Ο Παρτσαλίδης, λόγω της σχέσης του με παράγοντες της σοβιετικής ηγεσίας, παρά τη σφοδρή κριτική που θα δεχτεί -και στην 3η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ- δεν είχε την τύχη του Καραγιώργη που φυλακίστηκε και εξοντώθηκε, ούτε του Βαφειάδη που βρέθηκε καθαιρεμένος εκτός οργάνων. Αυτό θα γίνει στην επόμενη φάση με την καθαίρεσή του από τη 2η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1952.

Η ομιλία του Μ. Παρτσαλίδη στην 7η ολομέλεια δημοσιεύτηκε σαν υλικό μιας αντιπαραθετικής γραμμής (πλατφόρμα) στην ΚΕ στο θεωρητικό περιοδικό του ΚΚΕ Νέος Κόσμος (8/26, Αύγουστος 1950) με τα υλικά για την 3η Συνδιάσκεψης και αναδημοσιεύτηκε στο βιβλίο των Π. Ροδάκη-Μπ. Γραμμένου, «Η τρίτη Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ 10-14/10/1950. Τα άγνωστα πρακτικά μιας σκηνοθετημένης δίκης εναντίον των πρώτων κομμουνιστών της αμφισβήτησης» (εκδ. Γλάρος).

Το κείμενο της ομιλίας του Μ. Παρτσαλίδη είναι το εξής:

Μπαίνω στο ζήτημα της δράσης του Κόμματος όπως τη βλέπω εγώ.

Μια προκαταρκτική παρατήρηση. Εδώ γίνεται προσπάθεια να εξετα­στεί με πνεύμα κριτικής και αυτοκριτικής η δράση του ΚΚΕ τα τελευ­ταία χρόνια. Δεν στεκόμαστε στη θετική πλευρά της δράσης αυτής. Θά-τανε φυσικά λάθος να την αρνηθούμε. Το ΚΚΕ και στην περίοδο της χιτλεροφασιστικής κατοχής και μετά ανάπτυξε σημαντική δραστηριότη­τα, που είχε σαν αποτέλεσμα το μεγάλωμα της επιρροής του. Πρέπει ως τόσο να σημειωθεί ό,τι η δραστηριότητα αυτή σε μεγάλο βαθμό στηρί­χθηκε σ’ ένα εξαιρετικά αυθόρμητο κίνημα.

Πρώτο θέμα, που είναι και ζήτημα της γενικής γραμμής του Κόμμα­τος. Στην Ελλάδα η αγγλοαμερικάνικη πίεση ήταν και είναι εξαιρετική. Η λαθεμένη γραμμή του ΚΚΕ στον καιρό του πολέμου, σχετικά με τις προοπτικές και τις δυνατότητες του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, φα­νερώνει επίδραση της πίεσης αυτής μέσα στις γραμμές μας. Διατυπώθη­κε η θεωρία πως δεν μπορεί να γίνει ούτε σκέψη για σύγκρουση με την Αγγλία που κυριαρχεί στη Μεσόγειο. Πως το ΕΑΜ, παρά το γεγονός ότι συγκέντρωνε κάτω από τη σημαία του την πλειοψηφία του Λαού, δεν μπορούσε να επικρατήσει ενάντια στη θέληση της Αγγλίας την ώρα της απελευθέρωσης. Σας θυμίζω ότι ο σ. Γιάννης μας έλεγε συχνά: «Τι να σου κάνει η καημένη η Ελλάδα, είναι μια φούχτα. Κιχ να κάμει επρόφτασε ο αγγλικός στόλος».

Πραχτικά η λαθεμένη αυτή θεωρία εκδηλώνεται στις συνεχείς υποχω­ρήσεις μπροστά στα πλουτοκρατικά κόμματα, μπροστά τους εγγλέζους της στρατιωτικής αποστολής και στους μισθωτούς των εγγλέζων και των γερμανών μαζί σαν το Ζέρβα, στις συμφωνίες του Λιβάνου και της Γκαζέρτας, στην απόσπαση της πάλης για την εθνική απολύτρωση από την πάλη για την κοινωνική απολύτρωση του ελληνικού λαού. Η άποψη ότι δεν υπάρχει προοπτική απολύτρωσης της Ελλάδας από το ζυγό της ντό­πιας πλουτοκρατίας και του αγγλικού ιμπεριαλισμού εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης στη Μεσόγειο όπου κυριαρχεί η Αγγλία, είναι ριζι­κά αντίθετη με τη λενινιστική-σταλινική θεωρία της προλεταριακής επα­νάστασης. Να, τι λέει ο σ. Πονομάριεφ: «Ο σ. Στάλιν έδειξε πως η νίκη της εργατικής τάξης σε παγκόσμια κλίμακα, η νίκη του σοσιαλισμού ενά­ντια στον καπιταλισμό θάρθει όχι σαν αποτέλεσμα της ταυτόχρονης α­νατίναξης του καπιταλιστικού συστήματος, αλλά σαν αποτέλεσμα του σπασίματος της αλυσίδας του ιμπεριαλιστικού μετώπου στους ξεχωρι­στούς του κρίκους, σαν αποτέλεσμα της νίκης του σοσιαλισμού πρωταρ­χικά σε μια χώρα και της παραπέρα απόσπασης από το καπιταλιστικό σύστημα ολοένα καινούργιων χωρών που θα συγκεντρώνονται γύρω α­πό το πρώτο κράτος του νικηφόρου σοσιαλισμού.