Το Δεκέμβρη του 1991 πραγματοποιήθηκε το 14ο συνέδριο του ΚΚΕ, το πρώτο μετά τη διάσπασή του σαν αποτέλεσμα σύγκρουση της «ανανεωτικής» και της «παραδοσιακής» πτέρυγας. Είχε προηγηθεί η σύγκρουση στο 13ο συνέδριο το Φλεβάρη της ίδιας χρονιάς, η οποία αφορούσε κυρίως την εκλογή της Κεντρικής Επιτροπής και λιγότερο τις αποφάσεις που είχαν το αποτύπωμα της «ανανεωτικής» πτέρυγας. Τελικά τον Ιούνη του 1991 κεντρικά αλλά και ιστορικά στελέχη του ΚΚΕ διαγράφηκαν ή αποχώρησαν και παρέμειναν στον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου, τον οποίο το ΚΚΕ εγκατέλειψε. Στην πλειοψηφία τους συμμετείχαν στη βραχύβια Κίνηση για μια Νέα Αριστερά (ΚΙ.Ν.Α.) η οποία αυτοδιαλύθηκε όταν ο Συνασπισμός μετασχηματίστηκε σε ενιαίο κόμμα το 1992.
Η πλειοψηφία της ΚΕ που παρέμεινε στο ΚΚΕ προχώρησε σε συνέδριο για να ανασυγκροτηθεί και να αντιμετωπίσει την πολύμορφη κρίση του που σφραγίστηκε από τη συμμετοχή στις κυβερνήσεις Τζανετάκη με τη ΝΔ και Ζολώτα με ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, με συμμετοχή μάλιστα υπουργών του ΚΚΕ, τη διάσπαση της ΚΝΕ το Σεπτέμβρη του 1989, την ολοκλήρωση της Περεστρόικα με το ξεκίνημα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Ο ερχομός του 1992 θα βρει τη ΕΣΣΔ διαλυμένη και την ΕΟΚ να προετοιμάζει τη συνθήκη του Μάαστριχτ που θα την κάνει «Ευρωπαϊκή Ένωση» και θα δρομολογήσει το ευρώ.