Πώς το ΚΚΕ οδήγησε την ΚΝΕ σε διάσπαση το 1989 με αφορμή το Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή

Το Σάββατο 16.9.1989 και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη το Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή στην Αθήνα, ο Ριζοσπάστης αιφνιδιάζει τον κόσμο του ΚΚΕ και της Αριστεράς, καθώς έχει σαν πρώτο θέμα την κρίση που δημιουργήθηκε μετά την επιλογή του ΚΚΕ να επιβάλλει οργανωτικά μέτρα στην ΚΝΕ. Δεν ήταν συνηθισμένο μετά το 1974 η ηγεσία του ΚΚΕ να παραδέχεται ότι δεν υπάρχουν «ατσάλινες ομοφωνίες» ή να μην αποδίδονται οι διαφωνίες σε προσωπικές επιλογές διαχωρισμού. Ήταν σαφής όμως η διάθεση καταστολής. Στο στόχαστρο μπαίνει κάθε διαφωνία για το Κοινό Πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ και τη συγκρότηση του Συνασπισμού, την κυβέρνηση Τζαννετάκη, αλλά και την Περεστρόικα του Γκορμπατσόφ και της ηγεσίας του ΚΚΣΕ.

Αφορμή ήταν οι φεστιβαλικές εκδηλώσεις της Σπουδάζουσας Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ που διοργανώθηκαν καθώς η τοπική ηγεσία του ΚΚΕ είχε επιβάλλει την υποβάθμιση του Φεστιβάλ της ΚΝΕ, καταργώντας τις ενιαίες μεγάλες εκδηλώσεις, διασπώντας το σε τρεις εκδηλώσεις, για τα ναρκωτικά στους Αμπελόκηπους, για το περιβάλλον στην Καλαμαριά και ένα διήμερο το Συνασπισμό στο Λ. Πύργο. Η Σπουδάζουσα Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει ένα τριήμερο φεστιβάλ στο «Πάρκο των Σκύλων» στην παραλία στις 22-24/9, όπου είχε πραγματοποιηθεί με επιτυχία το φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή της προηγούμενης χρονιάς αφιερωμένο στα 70 χρόνια ΚΚΕ-20 Χρόνια ΚΝΕ. Η ηγεσία του ΚΚΕ θεώρησε ότι η ανακοίνωση εκδηλώσεων μετά τις αντίστοιχες κεντρικές στην Αθήνα είναι αντικομματική ενέργεια…

Συγκεκριμένα σε ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη προβάλλεται η δήλωση της μειοψηφίας του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ, που διαφωνεί με την απόφαση του Γραφείου να πάρει υπό την ευθύνη του το Φεστιβάλ της Σπουδάζουσας Θεσσαλονίκης. Το γεγονός ότι για πρώτη μετά από πολλές δεκαετίες ο Ριζοσπάστης δημοσιεύει τη διαφωνία σε ένα κορυφαία όργανο κάνει αντιληπτό ότι έρχεται μια σοβαρή κρίση στην ΚΝΕ και το ΚΚΕ. Εξάλλου την απόφαση του Γραφείου του ΚΣ την εμφανίζει σαν ανακοίνωση των 6 από τα 11 μέλη του οργάνου. Δηλαδή τους αντιμετωπίζει σαν ομάδα, με αντικαταστατική δράση μάλιστα. Ακολουθούν οι ανακοινώσεις των καθοδηγητικών οργάνων του ΚΚΕ Θεσσαλονίκης και της οργάνωσης πόλης της ΚΝΕ.

Στο κύριο άρθρο με τίτλο για «Για την ΚΝΕ» γίνεται σαφές ότι η αντιπαράθεση δεν αφορά τις φεστιβαλικές εκδηλώσεις της Σπουδάζουσας Θεσσαλονίκης, αλλά τις πολιτικές απόψεις των μελών και στελεχών της ΚΝΕ που αμφισβητούν την επλογή για τη συγκρότηση του Συνασπισμού.

Δημοσιεύτηκαν επίσης δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Γρηγόρη Φαράκου, με το χαρακτηριστικό τίτλο «Δεν μπήκαμε με το ζόρι στο Κόμμα».

Οι επόμενες μέρες έφεραν καταιγιστικές εξελίξεις. Το απόγευμα της ίδιας μέρας ο γραμματέας της ΚΝΕ Γιώργος Γράψας απάντησε στην ομιλία του στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του Οδηγητή στην Αθήνα, για να ακολουθήσει την επόμενη μέρα η επιβεβαίωση των επιλογών του ΚΚΕ για διάσπαση από τον γραμματέα του Γρηγόρη Φαράκο με ομιλία στον ίδιο χώρο.

Στη βάση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ υπήρχαν σοβαρές διαφωνίες για τη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου με την ΕΑΡ, τη δεξιά εκδοχή που προέκυψε από τη διάσπαση του ΚΚΕ Εσωτερικού, στη βάση του Κοινού Πορίσματος (Δεκέμβρης 1988), μιας πλατφόρμας με σοσιαλδημοκρατικά χαρακτηριστικά, έντονο κυβερνητισμό και απεμπόληση της αντίθεσης στην τότε ΕΟΚ, τη σημερινή ΕΕ. Αυτή επιλογή είχε διαφανεί από τις Οι Θέσεις του ΚΚΕ για την Ενιαία Εσωτερική Αγορά και το 1992 (Μάρτης 1988), που είχαν αιφνιδιάσει δυσάρεστα τον κόσμο της Αριστεράς και του ΚΚΕ. Αυτές οι εξελίξεις ήταν το έμπρακτο αποτέλεσμα μια σταδιακής αλλαγής θέσεων που σηματοδοτούσε η  στρατηγική για «Νέου Τύπου Ανάπτυξη» που αποφάσισε το 12ο συνέδριο του ΚΚΕ το 1987 μια δεξιότερη προσαρμογή της «αλλαγής με κατεύθυνση το σοσιαλισμό». Για πολλούς αγωνιστές ήταν συνέχεια της πολιτικής ουράς απέναντι στο ΠΑΣΟΚ, στο πλαίσιο των δημοκρατικών δυνάμεων και της Αλλαγής που αποφάσισε το 11ο συνέδριο του ΚΚΕ.

Σοκ ήταν για τους εργαζόμενους και τον κόσμο της Αριστεράς  η συγκρότηση της κυβέρνησης Τζανετάκη τον Ιούλη του 1989 σε συνεργασία με τη ΝΔ που πρόβαλλε ένα νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα, με τη συμμετοχή τάσεων και παραγόντων της αντικομμουνιστικής δεξιάς που ετοιμαζόταν για τη ρεβάνς της πτώσης του υπαρκτού σοσιαλισμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι και η κυβερνητική συνεργασία με τη ΝΔ εγκρίθηκε εκ των υστέρων από τα κορυφαία όργανα του ΚΚΕ, αρχικά το ΠΓ και κατόπιν η ΚΕ του ΚΚΕ. Υπήρξαν όμως και σημαντικές δημόσιες αντιδράσεις, όπως η δήλωση του βουλευτή του Συνασπισμού και του ΚΚΕ Κ. Κάππου που δεν έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Τζανετάκη, αλλά και η αρθρογραφία στο περιοδικό ΠΡΙΝ που απηχούσε τις απόψεις των διαφωνούντων από τα αριστερά (τεύχη Ιούλη, Αυγούστου, Σεπτέμβρη 1989).

Εξάλλου όλο και περισσότερο γινόταν φανερό ότι η Περεστρόικα του ΚΚΣΕ αντί για ανανέωση του υπαρκτού σοσιαλισμού, ήταν προϊόν διάθεσης συμβιβασμού με τις ΗΠΑ τον ιμπεριαλισμό. Εξάλλου ένα χρόνο περίπου μετά τα γεγονότα που περιγράφονται η ΕΣΣΔ πρόλαβε να στηρίξει τις ΗΠΑ στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου ενάντια στο Ιράκ πριν διαλυθεί το Δεκέμβρη του 1991…

Η επιλογή της ηγεσίας του ΚΚΕ να προχωρήσει σε οργανωτικό ξεκαθάρισμα κάθε διαφωνίας και αντίρρησης στις επιλογές του κυβερνητισμού, ακόμα και σε συνεργασία με τη νεοφιλελεύθερη ΝΔ του Κων. Μητσοτάκη, αλλά και κάθε κριτικής στην Περεστρόικα, περνούσε από το πλήγμα που μεθοδεύτηκε ενάντια στην ΚΝΕ. Η μαζική νεολαίστικη οργάνωση αντιμετωπιζόταν σαν αριστερίστικο βαρίδιο ειδικά με τις αποφάσεις το Ενιαίο Μέτωπο Πάλης της Νεολαίας (1987) και το 4ο Συνέδριο της οργάνωσης (Ιούνης 1988) που επεξεργάστηκε παραπέρα την πρόταση του Μετώπου σαν μια εργατική απάντηση στη νεοφιλελεύθερη επίθεση, αλλά και ένα δρόμο επαναστατικής ανανέωσης για τις ιδέες του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.

Διαβάστε τα σχετικά δημοσιεύματα στο Ριζοσπάστη για την επιλογή του ΚΚΕ να διασπάσει την ΚΝΕ το 1989:

14ο Συνέδριο ΚΚΕ: Η Εισήγηση της ΚΕ

Εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής στο 14ο συνέδριο του ΚΚΕ (18-21 Δεκέμβρη 1991)

Εισαγωγή

Στη μακρόχρονη πορεία του Κόμματός μας, είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε και να ζήσουμε γεγονότα ιστορικής σημασίας και δύσκολες στιγμές. Το 14ο έκτακτο Συνέδριο του ΚΚΕ πραγματοποιείται σε μια τέτοια δύσκολη και κρίσιμη περίοδο.

Φιλοδοξούμε να δώσουμε απαντήσεις, κατευθύνσεις και προσανατολισμούς σε θέματα κρίσιμα για το παρόν και το άμεσο μέλλον του ίδιου του ΚΚΕ. Οι απαντήσεις αφορούν τα σοβαρότατα προβλήματα της χωράς, τα συμφέροντα των εργαζομένων, σε συνθήκες μακρόχρονης πολύπλευρης κρίσης στη χώρο μας, πρωτοφανούς διεθνοποίησης, όπου η τύχη του κάθε χωριστού λαού εξαρτάται πολύ περισσότερο απ’ ό, τι πριν και από τις διεθνείς εξελίξεις και συσχετισμούς.

Χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη συγκίνηση τους εκπροσώπους αδελφών κομμάτων. Σ’ αυτές τις δύσκολες ώρες που περνά όλη η Ευρώπη, τα Βαλκάνια, η περιοχή της Μεσογείου, πιο έντονα συνειδητοποιούμε την πολύτιμη και αναντικατάστατη αξία της διεθνούς αλληλεγγύης, της αδελφικής συνεργασίας, της ανταλλαγής εμπειριών και απόψεων. Για μας τους Έλληνες κομμουνιστές, η διεθνιστική αλληλεγγύη είναι υψηλή αξία που έχει μεταδοθεί από γενιά σε γενιά σαν σκυτάλη, από τη στιγμή που ιδρύθηκε το Κόμμα μας στις 18 Νοέμβρη του 1918.

Χαιρετίζουμε την παρουσία στις εργασίες του συνεδρίου μας εκπροσώπων του πολιτικού κόσμου και των εργαζομένων της χώρας, παρουσία που υπογραμμίζει την αξία του διαλόγου και της αντιπαράθεσης, η οποία στηρίζεται στην επιχειρηματολογημένη άποψη, μακριά από εντυπώσεις και τεχνητές εντάσεις.

Τι περιμένουμε από το συνέδριο;

Να διαμορφώσουμε τους στόχους πάλης για μια προοδευτική πολιτική ανάπτυξης της χώρας μας και τους αναγκαίους όρους για την προώθησή της, ο πιο βασικός από τους οποίους είναι η ανάπτυξη του μαζικού λαϊκού κινήματος και των κοινωνικών αγώνων. Να κλείσουμε την αυλαία της δίχρονης κρίσης στο Κόμμα. Να επουλωθούν οι οδυνηρές πληγές που προκάλεσε στην εσωτερική μας ζωή και ιδιαίτερα στη δράση. Να αποκατασταθούν οι αρχές λειτουργίας μας με κορυφαίες τη συλλογικότητα, την ενιαία δράση, την αναπτυγμένη εσωκομματική δημοκρατία.

Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα τα πετύχουμε όλα αυτά γιατί τώρα είμαστε περισσότερο ώριμοι και νηφάλιοι να ολοκληρώσουμε τα συμπεράσματα για τις αιτίες της κρίσης, παίρνοντας σοβαρό υπόψη και τον προβληματισμό που αναπτύχθηκε στην προσυνεδριακή περίοδο, ξέρουμε ότι η πλήρης ανασυγκρότηση του Κόμματος θα πάρει χρόνο. Όμως το έκτακτο 14ο Συνέδριο μπορεί να ανοίξει τη νέα σελίδα του ΚΚΕ, κόμματος της εργατικής τάξης, επαναστατικού, σύγχρονου, μαχητικού, λαϊκού, πατριωτικού και διεθνιστικού, που παλεύει για τα άμεσα προβλήματα των εργαζομένων, αγωνίζεται για ριζοσπαστικές κοινωνικές αλλαγές προς το σοσιαλισμό και την κομμουνιστική προοπτική.

Επιστολή παραίτησης του Ν. Κοτζιά από μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ (7.7.1989)

Στα πλαίσια της κρίσης που ξέσπασε στο ΚΚΕ και την ΚΝΕ μετά την απόφαση της ηγεσίας του ΚΚΕ και του Συνασπισμού για συμμετοχή στη συγκυβέρνηση με τη ΝΔ υπό τον Τζ. Τζανετάκη, το μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της Νίκος Κοτζιάς παραιτήθηκε. στις 7 Ιούλη 1989. Τους λόγους τους εξήγησε σε επιστολή που απεύθυνε στην ΚΕ και στο επόμενο (13ο) συνέδριο του ΚΚΕ. Στην επιστολή καταγράφεται η συζήτηση και οι διαφωνίες στο ΚΚΕ, αλλά και ο γραφειοκρατικός και αντιδημοκρατικός χειρισμός τους από την ηγεσία του ΚΚ. Η επιστολή δόθηκε στη δημοσιότητα πολύ αργότερα, όταν εκδόθηκε το βιβλίο «Για μια συζήτηση που δεν έγινε» των Ν. Κοτζιά και Κώστα Μπατίκα με κείμενα από ην αντιπαράθεση στο ΚΚΕ για την συμμετοχή του στα πλαίσια του Συνασπισμού στην συγκυβέρνηση Τζανετάκη.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής είναι το εξής:

Προς την ΚΕ του ΚΚΕ και το 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Υποβολή παραίτησης του Ν. Κοτζιά

από μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και από υπεύθυνο μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ.

Α. Είναι ολοφάνερο ότι σ’ ένα γράμμα δεν είναι δυνατόν να βάλω το σύνολο των σκέψεων μου. Αυτό ίσως το κάνω αργότερα. Οι αιτίες που με οδηγούν σε παραίτηση είναι δύο αλληλοσυνδεμένες. Η μία είναι η γραμμή του κόμματος, που βρίσκεται σήμερα πλέον ολοκληρω­τικά εκτός 12ου Συνεδρίου και με την οποία όχι μόνο δεν είμαι σύμ­φωνος αλλά ούτε διατεθειμένος να πάρω την ιστορική της ευθύνη. Ο δεύτερος και ίσως πιο σπουδαίος λόγος είναι ότι δεν υπάρχουν σήμε­ρα περιθώρια δημοκρατικού αντιπαλέματος αυτής της γραμμής στα πλαίσια της ΚΕ. Πολλοί ίσως είναι ικανοποιημένοι από τη λειτουργία της ΚΕ. Ιδιαίτερα όταν αυτοί έχουν σαν μέτρο σύγκρισης την αστική δημοκρατία ή το παρελθόν του κινήματος. Για μένα μέτρο σύγκρισης είναι και ήταν οι ανερχόμενες κοινωνικές απαιτήσεις για δημοκρατία, η πολυπλοκότητα της εποχής μας, οι μελλοντικές ανάγκες του κινή­ματος. Η πείρα που έχω από τη ζωή της ΚΕ, ιδιαίτερα οι τελευταίοι μήνες, μου διναν ένα αίσθημα μουγγαμάρας. Υπάρχουν μέλη της ΚΕ που κατακευρανώνονται για τις απόψεις που διατυπώνουν μέσα στο όργανο και μέλη της ΚΕ που μπορούν να λένε δημόσια ό,τι θέλουν. Αλλά δεν είναι αυτό το κύριο.

Το κείμενο παραίτησης του Κ. Μπατίκα από την ΚΕ του ΚΚΕ (6.7.1989)

Στις 6 Ιούλη 1989 παραιτήθηκε ο Κώστας Μπατίκας από την ΚΕ του ΚΚΕ διαφωνόντας με τη συμμετοχή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου στη κυβέρνηση Τζανετάκη με τη ΝΔ. Ο Κ. Μπατίκας στο κείμενό του καταγράφει μια πορεία εγκατάληψης βασικών θέσεων του ΚΚΕ και κινήματος και υιοθέτησης ενός κυβερνητισμού που λειτούργησε παραλυτικά για την Αριστερά και έβαλε κάτω από αστική ηγεμονία. Η πορεία αυτή σφραγίστηκε από τη γραφειοκατική και αντιδημοκρατική διαχείριση της εσωκομματιής συζήτησης, όπως περιγράφει το κείμενο. Δόθηκε στη δημοσιότητα μαζί με άλλα σχετικά κείμενα με το βιβλίο «Μια συζήτηση που δεν έγινε» που ο Κ. Μπατίκας εξέδοσε με τον Νίκο Κοτζιά το Σεπτέμβρη 1989, αφού και οι δύο είχαν παραιτηθεί από τα όργανα του ΚΚΕ και διαγραφεί από το κόμμα.

Όλοκληρο το κείμενο είναι το εξής:

Στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ

Αγαπητοί Σύντροφοι

Η Απόφαση της ΚΕ για στήριξη μεταβατικής Κυβέρνησης ΝΔ -Συνασπισμού έφερε χιλιάδες μέλη και στελέχη του κόμματος και της ΚΝΕ σε αμηχανία και σε δύσκολη κατάσταση. Οδήγησε σε αγανάκτηση ένα σημαντικό τμήμα της επιρροής του κόμματος, ιδιαίτερα εκείνου του τμήματος που προέρχεται απ’ την εργατική τάξη και την εργαζόμενη αγροτιά. Θετική απήχηση είχε αυτή η απόφαση μόνο σ’ ένα μικρό τμήμα της επιρροής μας και συγκεκριμένα σε τμήματα της επιρροής μας στη διανόηση, στα παλιά και νέα μεσαία στρώματα.

Πολλοί οπαδοί και ψηφοφόροι μας νοιώθουν ότι τους κοροϊδέψαμε γιατί είχαν πιστέψει ότι θα κάνουμε πράξη ένα απ’ τα βασικά προεκλογικά μας συνθήματα: ΟΥΤΕ ΠΑΣΟΚ ΟΥΤΕ ΔΕΞΙΑ.

Άλλοι πάλι μας κατηγορούν για την απόφαση αυτή από λαθεμένη βάση, γιατί πιστεύουν ότι θα ήταν καλύτερα να πάμε με το ΠΑΣΟΚ.

Η αντίδραση της επιρροής μας από σωστές ή λαθεμένες θέσεις δείχνει με τον δικό της τρόπο ότι η απόφαση αυτή είναι βαθειά λαθεμένη.

ΠΓ του ΚΚΕ: Στηρίζουμε κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής με πρωθυπουργό Τζαννετάκη

Στις εκλογές που έγιναν στις 18 Ιούνη 1989 το ΠΑΣΟΚ του Α. Παπανδρέου έχασε, χωρίς όμως να υπάρχει δυνατότητα αυτοδύναμης κυβέρνησης, καθώς η ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη πήρε το 44,3% και 145 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 39,1% και 125 έδρες. Ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου που σχηματίστηκε με πρόεδρο το Χ. Φλωράκη και γραμματέα το Λ. Κύρκο, στη βάση του Κοινού Πορίσματος ΚΚΕ-ΕΑΡ, με τη συμμετοχή κινήσεων και παραγόντων από το χώρο του ΠΑΣΟΚ και του παλιού Κέντρου, ακόμα και του ΚΟΔΗΣΟ που συεργάστηκε με τη ΝΔ το 1985, έλαβε το 13,1% και 28 έδρες. Από μία έδρα πήραν η ΔΗΑΝΑ του Κ. Στεφανόπουλου με 1% και ο συνδυασμός που σχημάτισαν μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας στην Κομοτηνή με 0,5%.

Το ποσοστό του Συνασπισμού ήταν χαμηλότερο των προσδοκιών, καθώς ήταν ελάχιστα πιο υψηλό από το 11,83% που συγκέντρωσαν το 1985 οι δυνάμεις που συγκρότησαν το Συνασπισμό (το ΚΚΕ  πήρε 9,9% και το ΚΚΕ εσ. 1,84%). Φαινόταν μακρινός ο στόχος να αμφισβητηθεί τουλάχιστον η πρωτοκαθεδρία του ΠΑΣΟΚ στις λεγόμενες «δημοκρατικές δυνάμεις».

Το μέτριο αποτέλεσμα όμως πέρασε σε δεύτερη μοίρα με τις επιλογές του Συνασπισμού μπροστά στο κυβερνητικό αδιέξοδο. Στο όνομα της «Κάθαρσης» από τα σκάνδαλα του ΠΑΣΟΚ, που είχε βρεθεί στο επίκεντρο της προεκλογικής περιόδου, αλλά και με το στόχο υπέρβασης του διπόλου Δεξιά-Αντιδεξιά που κατά τεκμήριο ευνοούσε το ΠΑΣΟΚ, ο Συνασπισμός προχώρησε μαζί με τη ΝΔ την 1η Ιουλίου στη συγκρότηση κυβέρνησης υπό τον Τζ. Τζαννετάκη, στέλεχος της ΝΔ.

Περιοδικό ΠΡΙΝ, τεύχος 1 (Μάης 1989)

Το Μάη του 1989, κατά την προεκλογική περίοδο για τις εκλογές της 18ης Ιούνη, κυκλοφόρησε το αριστερό μηναίο πολιτικό περιοδικό ΠΡΙΝ, με γενικό τίτλο «Η ώρα της κρίσης για το λαϊκό κίνημα». Το περιοδικό ήταν έκφραση των αναζητήσεων στα αριστερά του ΚΚΕ, αλλά και του διαλόγου μεταξύ των ρευμάτων της Αριστεράς σε μια βάση αντισυναινετική και αγωνιστική, κόντρα στο κλίμα της κάθαρσης και της συναίνεσης Αριστεράς-Δεξιάς στα βασικά προβλήματα. Δηλαδή την υποχώρηση της Αριστεράς και την υιοθέτηση των νεοφιλελεύθερων ιδεολογημάτων και επιλογών. Σαν βασικοί συντελεστές της προσπάθειες καταγράφονται ο δημοσιογράφος Γιώργος Δελαστίκ, οι καθηγητές Ευτύχης Μπιτσάκης, Γιώργος Ρούσης και Άλκης Ρήγος, ο εκπαιδευτικός και συνδικαλιστής Θοδωρής Βουρεκάς και ο δικηγόρος Αλέξης Μητρόπουλος.

Το περιοδικό ήρθε μετά από σειρά καταιγιστικών εξελίξεων όπως η ραγδαία φθορά του ΠΑΣΟΚ και της Αλλαγής που υποσχέθηκε, το Κοινό Πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ και η συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου με τη συμμαχία του ΚΚΕ και της ΕΑΡ του Λεωνίδα Κύρκου, κάτι που θεωρούνταν αδιανόητο λίγα χρόνια πριν… Σε μια τέτοια εποχή, μέλη του ΚΚΕ -και όχι μόνο-  καταπιάνονται έξω από τα όρια του κομματικού τύπου με «δύσκολα» θέματα, για τα οποία λείπει μια ανοιχτή συζήτηση στις γραμμές του ΚΚΕ και του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, παρόλο που απασχολούν τον κόσμο της Αριστεράς: προς τα πού βαδίζει η Περεστρόικα του Γκορμπατσόφ, πώς εξελίσσεται η ΕΟΚ (η σημερινή ΕΕ), ποιος είναι ο χαρακτήρας των επερχόμενων αλλαγών του Ιταλικού ΚΚ, τι συμβαίνει στο συνδικαλιστικό κίνημα…

Και φυσικά το μεγάλο ερώτημα: ποια πρέπει να είναι η στάση της Αριστεράς μπροστά στις πιέσεις που ασκεί η άρχουσα τάξη για μια «ντόπια περεστρόικα», για «εκσυγχρονισμό» και συναίνεση, για εγκατάλειψη της αντίθεσης σε ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, αλλά και τον ίδιο τον καπιταλισμό.

Το πρώτο τεύχος ήταν ευχάριστη έκπληξη για τους αριστερούς και αφορμή συναγερμού για τους μηχανισμούς. Μαζί και απόδειξη ότι «η γη κινείται», ότι το ΚΚΕ δεν ήταν νεκροταφείο ομοφωνίας, αλλά ζωντανός χώρος διαλόγου και αναζητήσεων.

View this document on Scribd

Το Κοινό Πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ

Στις 21.5.1988 έγινε η πρώτη επίσημη συνάντηση του Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ Χαρίλαου Φλωράκη με τον Λεωνίδα  Κύρκο, Γραμματέα της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ), του κόμματος που προέκυψε από τη δεξιά πτέρυγα του ΚΚΕ Εσωτερικού. Μετά από αυτή τη συνάντηση προέκυψε μια «ομάδα εργασίας» από τους Μίμη Ανδρουλάκη και Γιάννη Δραγασάκη από τη μεριά του ΚΚΕ και Γρηγόρη Γιάνναρο και Δημήτρη Παπαδημούλη από την ΕΑΡ. Η ομάδα εργασίας κατέληξε σε ένα κείμενο που έγινε γνωστό σαν «Κοινό Πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ» το οποίο δημοσιεύτηκε στις 8/12/1988 και αποτέλεσε ουσιαστικά τη βάση για τη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου. Το κείμενο αναφερόταν στο συνασπισμό των δυνάμεων της Αριστεράς, τη δυνατότητά του να γίνει κυβερνητικός εταίρος με ένα πλαίσιο εκσυγχρονιστικού χαρακτήρα, χωρίς να έχει τους εργαζόμενους στο επίκεντρο, σε μια αντιδεξιά κυβέρνηση, δηλαδή με ένα ηττημένο ΠΑΣΟΚ, ενώ σηματοδοτούσε και την υποχώρηση του ΚΚΕ από τη θέση για έξοδο από την ΕΟΚ. Οι στόχοι της Πραγματικής Αλλαγής σαν πρόταση ολοκλήρωσης της Αλλαγής που υποσχέθηκε το ΠΑΣΟΚ εγκαταλείπονταν. Παράλληλα το Κοινό Πόρισμα τοποθετούνταν υπέρ της Περεστρόικα και της πολιτικής Γκορμπατσόφ στην ΕΣΣΔ. Το Κοινό Πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ προκάλεσε έντονες διαφωνίες στις γραμμές του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, όπου πήραν μαζικές διαστάσεις. Τελικά επικυρώθηκε από την Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής (29/12/1988). Η πορεία συγκρότησης του Συνασπισμού και το πρόγραμμά του θα αποτελούσαν σημεία τριβής στο εξής στο χώρο του ΚΚΕ.

Διαβάστε ολόκληρο το Κοινό Πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ:

Κοινή ανακοίνωση ΚΚΕ-ΚΚΕ εσ.-ΑΑ

Μια λιγότερο γνωστή πλευρά της διαδικασίας που οδήγησε στη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου ήταν οι επαφές του ΚΚΕ με το ΚΚΕ Εσωτερικού-Ανανανεωτική Αριστερά. Το ΚΚΕ Εσωτ.-ΑΑ προέκυψε από την αριστερή πτέρυγα του ΚΚΕ Εσωτ. με βασικό εκπρόσωπο το γραμματέα του κόμματος Γιάννη Μπανιά. Η πτέρυγα αυτή διαφώνησε με την αποκομμουνιστικοποίηση της Ανανεωτικής Αριστεράς και δε συμμετείχε στην ΕΑΡ που πρότεινε σαν μετξέλιξη του ΚΚΕ Εσωτ. ο Λ. Κύρκος και η τάση που εκπροσωπούσε. Στις 4.8.1988 έγινε συνάντηση του ΚΚΕ με το ΚΚΕ Εσωτ.-ΑΑ και η κοινή ανακοίνωση των δυο κομμάτων έδωσε την αίσθηση ότι όχι μόνο τα παλιά εμπόδια (όπως το «ΚΚΕ» στον τίτλο της Ανανεωτικής Αριστεράς) στη συνεργασία της Αριστεράς ξεπεράστηκαν, αλλά και ότι προωθείται η σύμπραξη με τις πιο ριζοσπαστικές δυνάμεις, παρά το γεγονός ότι είχε προγηθεί η συνάντηση Φλωράκη-Κύρκου το Μάη του 1988. Τελικά η ανακοίνωση του Κοινού Πορίσματος ΚΚΕ-ΕΑΡ έκανε σαφές ποια θα ήταν η κατεύθυνση του ενωτικού σχήματος της Αριστεράς.

Διαβάστε την

ΚΟΙΝΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΚΚΕ – ΚΚΕ Εσ.-ΑΑ

Συναντήθηκαν σήμερα, στα γραφεία της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας αντιπροσωπεία του ΚΚΕ από τη Λούλα Λογαρά, μέλος του ΠΓ, τον Γιάννη Δραγασάκη μέλος της ΚΕ και Γιώργο Σταματάκη, αναπληρ. μέλος της ΚΕ, με αντιπροσωπεία του ΚΚΕ εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά από τους Νίκο Μπίστη, Στέλιο Παππά και Αλέκο Φλαμπουράρη, μέλη της Εκτελεστικής Γραμματείας.

4ο Συνέδριο ΚΝΕ: Ντοκουμέντα

View this document on Scribd

4ο συνέδριο ΚΝΕ: Θέσεις του ΚΣ

Το Γενάρη του 1988 δίνονται στη δημοσιότητα οι Θέσεις του ΚΣ για το 4ο Συνέδριο της ΚΝΕ που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνη της ίδιας χρονιάς.

Σε μια περίοδο ραγδαίας φθοράς του ΠΑΣΟΚ και του οράματος της Αλλαγής, ανόδου του νεοφιλελευθερισμού-νεοσυντηρητισμού σε διεθνές επίπεδο που στην Ελλάδα εκπροσωπεί η ΝΔ του Μητσοτάκη, το ΚΚΕ βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Κάτω από την επίδραση της Περεστρόικα του Γκορμπατσόφ στην ΕΣΣΔ μετατοπίζεται σε μετριοπαθέστερες θέσεις μετά το 12ο συνέδριο του 1987, διαδιακασία που θα αποτυπωθεί στο Κοινό Πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ και στη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου στο τέλος του 1988. Στην πολιτική κρίση του σκανδάλου Κοσκωτά η απάντηση της συνασπισμένης Αριστεράς θα είναι η «Κάθαρση», η συναίνεση με τον αστικό κόσμο και η συνεργασία με τη ΝΔ στην κυβέρνηση Τζανετάκη (Ιούνης-Σεπτέμβρης 1989) και με ΝΔ-ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση Ζολώτα (Νοέμβρης-Μάρτης 1990).

Απέναντι στον ιδεολογικό και πολιτικό αφοπλισμό της Αριστεράς γίνονται σοβαρές διεργασίες στην ΚΝΕ, αλλά και σε δυνάμεις του ΚΚΕ. Από την αμφισβήτηση του αθροίσματος των δημοκρατικών δυνάμεων ΠΑΣΟΚ-ΚΚΕ-ΚΚΕ εσ. στην αντισυναίνεση και τη ρήξη με το νεοφιλελευθερισμό και από το Ενιαίο Μέτωπο Πάλης στο κίνημα αντί του κοινοβουλευτικού παιχνιδιού ως την κριτική στάση στο σοσιαλισμό με την απαίτηση μιας επαναστατικής ανανέωσης, οι Θέσεις του ΚΣ της ΚΝΕ αντικατοπτρίζουν σε σημαντικό βαθμό αυτές τις διεργασίες που αγκάλιαζαν την πλειοψηφία της οργάνωσης.

View this document on Scribd