ΚΚΕ: Νέου τύπου ανάπτυξη, Συνασπισμός, Σοβ. Ένωση, κομματική δουλειά

Μια έκδοση της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ με τέσσερις διαλέξεις και τη συζήτηση για: 1 τη «Νέου Τύπου Ανάπτυξη» που πρότεινε το ΚΚΕ με το 12ο συνέδριο (1987), 2. την πρόταση για το Συνασπισμό της Αριστεράς, 3. τις αλλαγές στην ΕΣΣΔ (Περεστρόικα) και 4. την κομματική δουλειά.

Περιοδικό ΠΡΙΝ, τ. 8, Δεκέμβρης 1989

Το 8ο τεύχος του περιοδικού ΠΡΙΝ εκδόθηκε με γενικό τίτλο «καπέλο από τρεις» και κεντρικό θέμα τη λεγόμενη «Οικουμενική κυβέρνηση». Μετά τις εκλογές στις 5 Νοέμβρη του 1989, οι οποίες ανέδειξαν πρώτο κόμμα και πάλι τη ΝΔ, αλλά χωρίς αυτοδυναμία. Η πολιτική ξεπερνιέται με τη συγκρότηση της λεγόμενης «Οικουμενικής κυβέρνησης» υπό τον τραπεζίτη Ξεν. Ζολώτα με τη στήριξη ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου. Η ΝΔ εμπεδώνει το κλίμα μιας «αυτοδυναμίας σε αναμονή», αξιοποιώντας και τον κρατικό μηχανισμό. Το ΠΑΣΟΚ ξεπερνάει την απομόνωση από τα κέντρα εξουσίας, αλλά «παγώνει» τον κόσμο του. Ο Συνασπισμός πρέπει να εξηγήσει γιατί σχηματίζει άλλη μια κυβέρνηση «ειδικού τύπου» και με το ΠΑΣΟΚ αυτή τη φορά, ενώ η σύγκρουση με αυτό ήταν που επέβαλλε την αδιανόητη μέχρι τότε συγκυβέρνηση με τη ΝΔ υπό τον Τζαννετάκη. Αυτή τη φορά η συμμετοχή του Συνασπισμού συμπεριλαμβάνει και κομμουνιστές υπουργούς, στελέχη του ΚΚΕ (Δραγασάκης, Λιάσκας κλπ).

Αναλυτικό είναι το αφιέρωμα στις εξελίξεις στην Αριστερά. Μετά τη διάσπαση της ΚΝΕ, η κρίση περνά στο ΚΚΕ. Στις 21 Νοέμβρη παραιτούνται με κοινή δήλωση 8 μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ. Είναι οι Κώστας Τζιαντζής, Άγγελος Χάγιος, Θανάσης Σκαμνάκης, Χρήστος Καυκιάς, Σήφης Καυκαλάς, Κώστας Μπατίκας, Δήμος Τσακνιάς, Δημήτρης Τσουραμάνης, Γιώργος Σταματάκης, οι οποίοι έδωσαν συνέντευξη τύπου στις 27/11 με την οποία ξεκινάν οι διεργασίες που οδήγησαν στην ίδρυση του ΝΑΡ. Στις 28 Νοέμβρη ο ευρωβουλευτής Δημήτρης Δεσύλλας ανεξαρτητοποιείται από τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου. Μαζί με τους Κ. Κάππο, Ν. Κοτζιά, Κ. Μπατίκα, Γ. Μανιάτη, Ν. Βαλαβάνη, Μ. Τερζίδη και το γραμματέα της ΚΝΕ Γ. Γράψα, φτάνουν τους 15 τα μέλη της ΚΕ που αποχώρησαν από τον Ιούνη μέχρι το Νοέμβρη.

Το Σύμφωνο Παλλαϊκού Μετώπου-Φιλελεύθερου Κόμματος (Θεμ. Σοφούλη-Σκλάβαινα)

Μπροσούρα του ΚΚΕ που εκδόθηκε το καλοκαίρι του 1989 για το σύμφωνο Σοφούλη-Σκλάβαινα που περιγράφεται σαν βήμα ανάλογο με τη συμμετοχή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου στην κυβέρνηση Τζανετάκη μαζί με τη ΝΔ.

Επιστολή παραίτησης του Ν. Κοτζιά από μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ (7.7.1989)

Στα πλαίσια της κρίσης που ξέσπασε στο ΚΚΕ και την ΚΝΕ μετά την απόφαση της ηγεσίας του ΚΚΕ και του Συνασπισμού για συμμετοχή στη συγκυβέρνηση με τη ΝΔ υπό τον Τζ. Τζανετάκη, το μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της Νίκος Κοτζιάς παραιτήθηκε. στις 7 Ιούλη 1989. Τους λόγους τους εξήγησε σε επιστολή που απεύθυνε στην ΚΕ και στο επόμενο (13ο) συνέδριο του ΚΚΕ. Στην επιστολή καταγράφεται η συζήτηση και οι διαφωνίες στο ΚΚΕ, αλλά και ο γραφειοκρατικός και αντιδημοκρατικός χειρισμός τους από την ηγεσία του ΚΚ. Η επιστολή δόθηκε στη δημοσιότητα πολύ αργότερα, όταν εκδόθηκε το βιβλίο «Για μια συζήτηση που δεν έγινε» των Ν. Κοτζιά και Κώστα Μπατίκα με κείμενα από ην αντιπαράθεση στο ΚΚΕ για την συμμετοχή του στα πλαίσια του Συνασπισμού στην συγκυβέρνηση Τζανετάκη.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής είναι το εξής:

Προς την ΚΕ του ΚΚΕ και το 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Υποβολή παραίτησης του Ν. Κοτζιά

από μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και από υπεύθυνο μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ.

Α. Είναι ολοφάνερο ότι σ’ ένα γράμμα δεν είναι δυνατόν να βάλω το σύνολο των σκέψεων μου. Αυτό ίσως το κάνω αργότερα. Οι αιτίες που με οδηγούν σε παραίτηση είναι δύο αλληλοσυνδεμένες. Η μία είναι η γραμμή του κόμματος, που βρίσκεται σήμερα πλέον ολοκληρω­τικά εκτός 12ου Συνεδρίου και με την οποία όχι μόνο δεν είμαι σύμ­φωνος αλλά ούτε διατεθειμένος να πάρω την ιστορική της ευθύνη. Ο δεύτερος και ίσως πιο σπουδαίος λόγος είναι ότι δεν υπάρχουν σήμε­ρα περιθώρια δημοκρατικού αντιπαλέματος αυτής της γραμμής στα πλαίσια της ΚΕ. Πολλοί ίσως είναι ικανοποιημένοι από τη λειτουργία της ΚΕ. Ιδιαίτερα όταν αυτοί έχουν σαν μέτρο σύγκρισης την αστική δημοκρατία ή το παρελθόν του κινήματος. Για μένα μέτρο σύγκρισης είναι και ήταν οι ανερχόμενες κοινωνικές απαιτήσεις για δημοκρατία, η πολυπλοκότητα της εποχής μας, οι μελλοντικές ανάγκες του κινή­ματος. Η πείρα που έχω από τη ζωή της ΚΕ, ιδιαίτερα οι τελευταίοι μήνες, μου διναν ένα αίσθημα μουγγαμάρας. Υπάρχουν μέλη της ΚΕ που κατακευρανώνονται για τις απόψεις που διατυπώνουν μέσα στο όργανο και μέλη της ΚΕ που μπορούν να λένε δημόσια ό,τι θέλουν. Αλλά δεν είναι αυτό το κύριο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Επιστολή παραίτησης του Ν. Κοτζιά από μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ (7.7.1989)»

Το κείμενο παραίτησης του Κ. Μπατίκα από την ΚΕ του ΚΚΕ (6.7.1989)

Στις 6 Ιούλη 1989 παραιτήθηκε ο Κώστας Μπατίκας από την ΚΕ του ΚΚΕ διαφωνόντας με τη συμμετοχή του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου στη κυβέρνηση Τζανετάκη με τη ΝΔ. Ο Κ. Μπατίκας στο κείμενό του καταγράφει μια πορεία εγκατάληψης βασικών θέσεων του ΚΚΕ και κινήματος και υιοθέτησης ενός κυβερνητισμού που λειτούργησε παραλυτικά για την Αριστερά και έβαλε κάτω από αστική ηγεμονία. Η πορεία αυτή σφραγίστηκε από τη γραφειοκατική και αντιδημοκρατική διαχείριση της εσωκομματιής συζήτησης, όπως περιγράφει το κείμενο. Δόθηκε στη δημοσιότητα μαζί με άλλα σχετικά κείμενα με το βιβλίο «Μια συζήτηση που δεν έγινε» που ο Κ. Μπατίκας εξέδοσε με τον Νίκο Κοτζιά το Σεπτέμβρη 1989, αφού και οι δύο είχαν παραιτηθεί από τα όργανα του ΚΚΕ και διαγραφεί από το κόμμα.

Όλοκληρο το κείμενο είναι το εξής:

Στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ

Αγαπητοί Σύντροφοι

Η Απόφαση της ΚΕ για στήριξη μεταβατικής Κυβέρνησης ΝΔ -Συνασπισμού έφερε χιλιάδες μέλη και στελέχη του κόμματος και της ΚΝΕ σε αμηχανία και σε δύσκολη κατάσταση. Οδήγησε σε αγανάκτηση ένα σημαντικό τμήμα της επιρροής του κόμματος, ιδιαίτερα εκείνου του τμήματος που προέρχεται απ’ την εργατική τάξη και την εργαζόμενη αγροτιά. Θετική απήχηση είχε αυτή η απόφαση μόνο σ’ ένα μικρό τμήμα της επιρροής μας και συγκεκριμένα σε τμήματα της επιρροής μας στη διανόηση, στα παλιά και νέα μεσαία στρώματα.

Πολλοί οπαδοί και ψηφοφόροι μας νοιώθουν ότι τους κοροϊδέψαμε γιατί είχαν πιστέψει ότι θα κάνουμε πράξη ένα απ’ τα βασικά προεκλογικά μας συνθήματα: ΟΥΤΕ ΠΑΣΟΚ ΟΥΤΕ ΔΕΞΙΑ.

Άλλοι πάλι μας κατηγορούν για την απόφαση αυτή από λαθεμένη βάση, γιατί πιστεύουν ότι θα ήταν καλύτερα να πάμε με το ΠΑΣΟΚ.

Η αντίδραση της επιρροής μας από σωστές ή λαθεμένες θέσεις δείχνει με τον δικό της τρόπο ότι η απόφαση αυτή είναι βαθειά λαθεμένη. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Το κείμενο παραίτησης του Κ. Μπατίκα από την ΚΕ του ΚΚΕ (6.7.1989)»

4ο Συνέδριο ΚΝΕ: Ντοκουμέντα

4ο συνέδριο ΚΝΕ: Θέσεις του ΚΣ

Το Γενάρη του 1988 δίνονται στη δημοσιότητα οι Θέσεις του ΚΣ για το 4ο Συνέδριο της ΚΝΕ που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνη της ίδιας χρονιάς.

Σε μια περίοδο ραγδαίας φθοράς του ΠΑΣΟΚ και του οράματος της Αλλαγής, ανόδου του νεοφιλελευθερισμού-νεοσυντηρητισμού σε διεθνές επίπεδο που στην Ελλάδα εκπροσωπεί η ΝΔ του Μητσοτάκη, το ΚΚΕ βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Κάτω από την επίδραση της Περεστρόικα του Γκορμπατσόφ στην ΕΣΣΔ μετατοπίζεται σε μετριοπαθέστερες θέσεις μετά το 12ο συνέδριο του 1987, διαδιακασία που θα αποτυπωθεί στο Κοινό Πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ και στη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου στο τέλος του 1988. Στην πολιτική κρίση του σκανδάλου Κοσκωτά η απάντηση της συνασπισμένης Αριστεράς θα είναι η «Κάθαρση», η συναίνεση με τον αστικό κόσμο και η συνεργασία με τη ΝΔ στην κυβέρνηση Τζανετάκη (Ιούνης-Σεπτέμβρης 1989) και με ΝΔ-ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση Ζολώτα (Νοέμβρης-Μάρτης 1990).

Απέναντι στον ιδεολογικό και πολιτικό αφοπλισμό της Αριστεράς γίνονται σοβαρές διεργασίες στην ΚΝΕ, αλλά και σε δυνάμεις του ΚΚΕ. Από την αμφισβήτηση του αθροίσματος των δημοκρατικών δυνάμεων ΠΑΣΟΚ-ΚΚΕ-ΚΚΕ εσ. στην αντισυναίνεση και τη ρήξη με το νεοφιλελευθερισμό και από το Ενιαίο Μέτωπο Πάλης στο κίνημα αντί του κοινοβουλευτικού παιχνιδιού ως την κριτική στάση στο σοσιαλισμό με την απαίτηση μιας επαναστατικής ανανέωσης, οι Θέσεις του ΚΣ της ΚΝΕ αντικατοπτρίζουν σε σημαντικό βαθμό αυτές τις διεργασίες που αγκάλιαζαν την πλειοψηφία της οργάνωσης.

Οι Θέσεις του ΚΚΕ για την Ενιαία Εσωτερική Αγορά και το 1992 (Μάρτης 1988)

κκε εοκΤο Μάρτη του 1988 το ΚΚΕ παρουσίασε κείμενο με Θέσεις για την Ενιαία Εσωτερική Αγορά και το 1992, με το οποίο ουσιαστικά εγκατέλειπε τις θέσεις του ενάντια στην ΕΟΚ, τη σημερινή ΕΕ. Στο κείμενο σε πρώτη γραμμή μπαίνουν η αξιοποίηση τυχόν δυνατοτήτων και το αντιπάλεμα των αρνητικών συνεπειών από την ένταξη στην ΕΟΚ.

Το 1992 ήταν το ορόσημο που έβαζε η ΕΟΚ για να πραγματοποιήσει ένα σημαντικό βήμα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση που σχεδίαζαν οι δυνάμεις του κεφαλαίου στη δυτική Ευρώπη. Ενισχυμένη και από το συσχετισμό που προέκυψε από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού το 1990-91, η ΕΟΚ προχώρησε στη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 που οδήγησε στη μετεξέλιξή της σε Ευρωπαϊκή Ένωση και στη δημιουργία της Ευρωζώνης και του ευρώ.

Στην αφετηρία αυτών των εξελίξεων, το κείμενο Θέσεων που επεξεργάστηκε το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ σφραγίζεται από μια σαφή υποχώρηση από την τοποθέτηση ενάντια στην ΕΟΚ και το αίτημα για αποδέσμευση από αυτή. Είναι ορατές οι επιδράσεις και από την Περεστρόικα, την πολιτική του Γκορμπατσόφ και της τελευταίας σοβιετικής ηγεσίας που πρέσβευε το συμβιβασμό με το καπιταλιστικό στρατόπεδο και ανάμεσα στα άλλα, τη συνεργασία με την ΕΟΚ του ΣΟΑ (Σύμφωνο για την Οικονομική Αλληλοβοήθεια: οργανισμός οικονομικής συνεργασίας της ΕΣΣΔ με τις σύμμαχες χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού στην Ευρώπη) που οι δυτικές χώρες ονόμαζαν ΚΟΜΕΚΟΝ.

Οι Θέσεις, στην κατεύθυνση που χάραξε το 12ο συνέδριο του ΚΚΕ, ουσιαστικά λειτούργησαν σαν βήμα προσέγγισης των θέσεων της Ελληνικής Αριστεράς υπό τον Λ. Κύρκο (ΕΑΡ) και του ΚΚΕ Εσωτ. παλιότερα, ανοίγοντας το δρόμο στη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου σαν μια συμμαχία με διαχειριστικό και όχι ανατρεπτικό προσανατολισμό που θα επιχειρούσε να αντικαταστήσει το ΠΑΣΟΚ σαν βασική έκφραση των λεγόμενων δημοκρατικών δυνάμεων.

Διαβάστε ολόκληρο το ιστορικό αυτό κείμενο: Συνεχίστε την ανάγνωση του «Οι Θέσεις του ΚΚΕ για την Ενιαία Εσωτερική Αγορά και το 1992 (Μάρτης 1988)»

Από το 3ο προς το 4ο Συνέδριο της ΚΝΕ: αποφάσεις του ΚΣ

Apo3osto4osynedriokneΣτη διάστημα που μεσολάβησε από το 1983 που πραγματοποιήθηκε το 3ο Συνέδριο της ΚΝΕ μέχρι το 4ο συνέδριο το 1988, ο εκφυλισμός της Αλλαγής του ΠΑΣΟΚ και το ξεκίνημα της Περεστρόικα στην ΕΣΣΔ που θα επιχειρούσε να υπερβεί τον Ψυχρό Πόλεμο, επέδρασαν καταλυτικά στην πολιτική της ΚΝΕ.

Η πολιτική της αυτοδύναμη κυβέρνησης που πίεσε σε μεγάλο βαθμό τα εκλογικά ποσοστά του ΚΚΕ και της Αριστεράς το 1985, φανέρωσε ένα ΠΑΣΟΚ που ήταν κόμμα εξουσίας που θυμόταν την ενότητα των δημοκρατικών δυνάμεων όταν ζητούσε δεκανίκι, ενώ οι σοσιαλιστικές αναφορές δεν ξεπερνούσαν το επίπεδο των συμβολισμών, ενώ εξαφανίστηκαν μετά τη δεύτερη εκλογική νίκη το ’85 και το «σταθεροποιητικό πρόγραμμα» λιτότητας. Η ΝΔ με τη νεοφιλελεύθερη στροφή της υπό τον Μητσοτάκη το 1984 κέρδιζε έδαφος, καθώς στις ματαιομένες προσδοκίες απαντούσε με το όραμα της αγοράς που έμοιαζε να δικαιώνεται διεθνώς, αλλά και από την πρακτική του ΠΑΣΟΚ.

Ο Γκορμπατσόφ και η σοβιετική ηγεσία με την Περεστρόικα χάραξαν μια γραμμή συνεννόησης με τη Δύση, δείχνοντας να απορρίπτουν μια προσέγγιση ότι ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός χωρίζονται από σινικά τείχη. Αυτή η κατεύθυνση ενθάρυνε μια στροφή στα κόμματα της Αριστεράς στη Δύση σε μια φυσιογωμία μεταρρύθμισης, κοντά στη σοσιαλδημοκρατία ή έστω την αριστερή της εκδοχή. Δεν συνάντησε όμως μια αμοιβαία υποχώρηση από το καπιταλιστικό στρατόπεδο που είδε στην Περεστρόικα μια διάθεση υποχωρήσεων από την ηγεσία του σοσιαλιστικού κόσμου. Δεν είχε άδικο όπως έδειξε η ζωή… Συνεχίστε την ανάγνωση του «Από το 3ο προς το 4ο Συνέδριο της ΚΝΕ: αποφάσεις του ΚΣ»

12ο συνέδριο ΚΚΕ: Ντοκουμέντα

Το βιβλίο με τα Ντοκουμέντα του 12ου Συνεδρίου του ΚΚΕ περιέχει την Εισήγηση της ΚΕ, την εισηγητική και την τελική ομιλία του γραμματέα της ΚΕ Χ. Φλωράκη, την Πολιτική Απόφαση, τροποποιήσεις του Καταστατικού, την Έκθεση της ΚΕΕ, Διακήρυξη προς την εργατική τάξη και τον ελληνικό λαό, καθώς και χαιρετιστήριο προς τους λαούς που παλεύουν για δημοκρατία και εθνική ανεξαρτησία ενάντια στον ιμπεριαλισμό.
Σε παράρτημα περιλαμβάνονται οι Θέσεις της ΚΕ για το συνέδριο.