Στη διάστημα που μεσολάβησε από το 1983 που πραγματοποιήθηκε το 3ο Συνέδριο της ΚΝΕ μέχρι το 4ο συνέδριο το 1988, ο εκφυλισμός της Αλλαγής του ΠΑΣΟΚ και το ξεκίνημα της Περεστρόικα στην ΕΣΣΔ που θα επιχειρούσε να υπερβεί τον Ψυχρό Πόλεμο, επέδρασαν καταλυτικά στην πολιτική της ΚΝΕ.
Η πολιτική της αυτοδύναμη κυβέρνησης που πίεσε σε μεγάλο βαθμό τα εκλογικά ποσοστά του ΚΚΕ και της Αριστεράς το 1985, φανέρωσε ένα ΠΑΣΟΚ που ήταν κόμμα εξουσίας που θυμόταν την ενότητα των δημοκρατικών δυνάμεων όταν ζητούσε δεκανίκι, ενώ οι σοσιαλιστικές αναφορές δεν ξεπερνούσαν το επίπεδο των συμβολισμών, ενώ εξαφανίστηκαν μετά τη δεύτερη εκλογική νίκη το ’85 και το «σταθεροποιητικό πρόγραμμα» λιτότητας. Η ΝΔ με τη νεοφιλελεύθερη στροφή της υπό τον Μητσοτάκη το 1984 κέρδιζε έδαφος, καθώς στις ματαιομένες προσδοκίες απαντούσε με το όραμα της αγοράς που έμοιαζε να δικαιώνεται διεθνώς, αλλά και από την πρακτική του ΠΑΣΟΚ.
Ο Γκορμπατσόφ και η σοβιετική ηγεσία με την Περεστρόικα χάραξαν μια γραμμή συνεννόησης με τη Δύση, δείχνοντας να απορρίπτουν μια προσέγγιση ότι ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός χωρίζονται από σινικά τείχη. Αυτή η κατεύθυνση ενθάρυνε μια στροφή στα κόμματα της Αριστεράς στη Δύση σε μια φυσιογωμία μεταρρύθμισης, κοντά στη σοσιαλδημοκρατία ή έστω την αριστερή της εκδοχή. Δεν συνάντησε όμως μια αμοιβαία υποχώρηση από το καπιταλιστικό στρατόπεδο που είδε στην Περεστρόικα μια διάθεση υποχωρήσεων από την ηγεσία του σοσιαλιστικού κόσμου. Δεν είχε άδικο όπως έδειξε η ζωή…
Το ΚΚΕ απάντησε στις εξελίξεις με την στρατηγική της χειραφέτησης από τη σκια του ΠΑΣΟΚ στα πλαίσια των δυνάμεων της Αλλαγής και της υπέρβασης του μέσα από μια συμμαχία με μετριοπαθείς αριστερές κινήσεις και προσωπικότητες που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, αλλά και κυρίως με την ΕΑΡ του Λ. Κύρκου, που θύμιζε ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Ο στόχος της φθοράς του ΠΑΣΟΚ και η ανάδειξη της Αριστεράς σε βασική κοινοβουλευτική έκφραση των πάλαι ποτέ προοδευτικών δυνάμεων, ήταν ο νέος στόχος. Η πολιτική στροφή καταγράφεται στις δημοτικές εκλογές του 1986, όταν η αριστερή συνεργασία στο δήμο της Αθήνας υπό το ΚΚΕ κάλεσε για το β’ γύρο σε λευκό και όχι σε υπερψήφιση του δήμαρχου με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ Δ. Μπέη, ο οποίος και έχασε από τον Μ. Έβερτ της ΝΔ.
Στην ΚΝΕ η εξέλιξη του ΠΑΣΟΚ και το τέλος της Αλλαγής, λόγω της μεγάλης εμπλοκής του δυναμικού με το μαζικό κίνημα, οδηγεί σε διαφορετική εκδοχή της ρήξης με το ΠΑΣΟΚ. Το βάρος πέφτει στην οργάνωση κοινωνικών αγώνων και το άνοιγμα στις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς προσεγγίζεται με αυτό τον τρόπο. Αυτή η τακτική συνεργασίας στο κίνημα θα οδηγήσει σε ένα μαζικό κίνημα φοιτητικών καταλήψεων στα ΑΕΙ-ΤΕΙ το φθινόπωρο του 1987, με τον αναπάντεχο για φίλους και εχθρους πρωταγωνιστικό ρόλο της Πανσπουδαστικής σ.κ., της παράταξης της ΚΝΕ, που αναδεικνύεται σε βασικό πόλο ανάσχεσης της επιρροής της ΝΔ και του φοιτητικού της βραχίονας, της ΔΑΠ. Επίσης στην ΚΝΕ είναι διάχυτη η δυσπιστία για την πολιτική Γκορμπατσόφ, καθώς επιμένει να αναδεικνύει τις επαναστατικές παραδόσεις του κομμουνιστικού κινήματος με πρωτοβουλίες όπως οι μπριγάδες αλληλεγγύης στη Νικαράγουας των Σαντινίστας.
Αυτή την πολιτική η ΚΝΕ τη διαμορφώνει στη Η’ Σύνοδο του ΚΣ σε πολιτική πρόταση για το Ενιαίο Μέτωπο Πάλης της νεολαίας, που θα αποτελέσει και το βασικό άξονα της συζήτησης στο 4ο Συνέδριο της οργάνωσης. Στην περίοδο αυτή γραμματέας της ΚΝΕ αναλαμβάνει, στη θέση του Σπ. Χαλβατζή, ο Γιώργος Γράψας. Οι αποφάσεις του ΚΣ της ΚΝΕ που αποτυπώνουν αυτή τη διαδρομή στις αναζητήσεις στο χώρο της ΚΝΕ ανάμεσα στα δυο συνέδρια της περιόδου, περιέχονται σε αυτή την έκδοση.
Μπορείτε να την κατεβάσετε σε μορφή pdf:
21aristera 