Το Πόρισμα Κωτούζα-Βατουσιανού για τον Νίκο Πλουμπίδη (1957)

Το Νοέμβρη του 1957 επιτροπή του Τμήματος Στελεχών υπό την ευθύνη του Ηλία Ρούνη (Μπαρμπαλιά) κατέθεσε πόρισμα για την υπόθεση του Νίκου Πλουμπίδη. Για την κατασυκοφάντηση και άδικη διαγραφή του από το ΚΚΕ δηλαδή, με μια εκστρατεία που ξεκίνησε δυο μέρες μετά τη σύλληψη στις 25/11/1952 του κορυφαίου στελέχους του ΚΚΕ και υπεύθυνου του παράνομου μηχανισμού. Η επιτροπή συγκροτήθηκε στη βάση των αποφάσεων της 7ης Ολομέλειας της ΚΕ του 1957 για αποτακατάσταση των άδικα συκοφαντημένων και διαγραμμένων από την ηγεσία υπό τον γενικό γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδη.

Το Πόρισμα της Επιτροπής Ρούνη προκάλεσε αντιδράσεις και διαφωνίες στην νέα ηγεσία που ανέλαβε μετά την καθαίρεση του Ν. Ζαχαριάδη από την 6η Ολομέλεια της ΚΕ του 1956. Πέρα την ανάδειξη των διαφοροποιήσεων και διαφωνιών και τα πολιτικά ζητήματα που έθετε για τις επιλογές της ηγεσίας του Ν. Ζαχαριάδη, έθετε το θέμα των συνολικών ευθυνών της ΚΕ αλλά και στελεχών της νέας ηγεσίας γι’ αυτό που περιγραφόταν σαν «ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς» που στοχοποίησε μια σειρά από στελέχη, όπως ο Πλουμπίδης, ο Σιάντος, ο Καραγιώργης, η Χατζηβασιλείου, ο Άρης Βελουχιώτης κ.ά.

Σε αυτές τις συνθήκες το Πόρισμα της Επιτροπής Ρούνη μπήκε στο αρχείο, ενώ στην 9η Ολομέλεια της ΚΕ (1958) δόθηκε ένα νέο πόρισμα που φτιάχτηκε σε τρεις μέρες επί τούτου και το υπογράφουν οι Ν. Κωτούζας και Μ. Βατουσιανός. Αυτό διατηρεί το βασικό υλικό του Πορίσματος της Επιτροπής Ρούνη που τεκμηριώνει ότι είναι ανυπόστατες οι 27 (!) κατηγορίες προς τον Πλουμπίδη, με πιο σημαντική την ευθύνη για τη σύλληψη και εκτέλεση του Ν. Μπελογιάννη. Παράλληλα όμως αποδίδει τις ευθύνες αποκλειστικά στον Ν. Ζαχαριάδη και τους στενούς συνεργάτες του, Βλαντά, Μπαρτζιώτα, Γούσια που είχαν ήδη καθαιρεθεί και διαγραφεί.

Η 9η Ολομέλεια αποφάσισε με ένα σύντομο κείμενο ότι οι Πλουμπίδης, Σιάντος, Καραγιώργης δεν ήταν χαφιέδες. Με ύφος διεκπεραιωτικό, χωρίς πολιτική τεκμηρίωση και σκεπτικό, αποφεύγοντας να θίξει πολιτικά θέματα, αλλά και ευθύνες των στελεχών. Το κείμενο της απόφασης παρέμεινε αδημοσίευτο για χρόνια, όπως και τα δυο πορίσματα. Η δικαίωση του Πλουμπίδη, του Σιάντου και του Καραγιώργη ήρθε στο πέρασμα του χρόνου «εκ των πραγμάτων» και όχι στον ίδιο βαθμό για όλους -για τον Καραγιώργη υπήρχε κατά βάση σιωπή- με άρθρα, δηλώσεις κλπ κυρίως μετά τη Μεταπολίτευση.

Το Πόρισμα Κωτούζα-Βατουσιανού έφερε στο φως της δημοσιότητας το 1997 ο Δημοσθένης Α. Παπαχρήστου, αδερφός της γυναίκας του Πλουμπίδη, με το βιβλίο του «Νίκος Πλουμπίδης. Ντοκουμέντα. Γράμματα από τη φυλακή 1953-1954» (εκδ. Δελφίνι).

Το Πόρισμα της Επιτροπής Ρούνη δημοσιεύτηκε πολύ αργότερα στο περιοδικό «Μαρξιστική Σκέψη» (τ. 1, Ιανουάριος-Απρίλιος 2011) όπου Χρήστος Κεφαλής το παραθέτει μαζί με το άρθρο του «Υπόθεση Πλουμπίδη: το άγνωστο Πόρισμα του ΚΚΕ (1957)».

ΠΟΡΙΣΜΑ

για τον Πλουμπίδη Νίκο[1]

1.            Για την εξέταση της υπόθεσης του Πλουμπίδη Ν. μελετήσαμε όσα υλικά βρίσκονται στο αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ και ό,τι δημοσιεύτηκε στον Τύπο και το περιοδικό «Νέος Κόσμος» κι αυτά είναι:

α) Μια βιογραφική έκθεση του Πλουμπίδη Ν. με ημερομηνία 10 Φλεβάρη 1945.

β) Μια έκθεση με 63 σελίδες δακτυλογραφημένη του σ. Σ.Γ. (σ.σ. πιθανόν Σπανού Γιώργου) για τα χτυπήματα της Αθήνας γραμμένη στα 1949.

γ) Μια ραδιοφωνική έκθεση του Πλουμπίδη Ν. απ’ την Αθήνα στις 10 Σεπτέμβρη 1951.

δ) Δυο εκθέσεις που αποτελούν το βασικό υλικό κατηγορίας του Πλουμπίδη Ν. Η μια γραμμένη από τον Νίκο Ζαχαριάδη στις 20 Φλεβάρη 1952 και η άλλη του Μπαρτζιώτα Β. στις 9 Φλεβάρη 1952.

ε) Μια “ανακοίνωση” του διευθυντή της Αστυνομίας ΓΙανόπουλου στις 22 Μάρτη 1952, που κι αυτή θεωρείται “σοβαρό» υλικό για επιβάρυνση του Πλουμπίδη Ν.

στ) Οι δηλώσεις του υπουργού της Ασφάλειας Ρέντη.

ζ) “Αποσπάσματα” από ομιλίες του βασιλικού επιτρόπου, από ομιλίες αστυνομικών, από δημοσιεύματα αστυνομικών, εφημερίδων κλπ.

η) Έξι εκθέσεις για τον Πλουμπίδη με απαίτηση του ΠΓ, του Ζαχαριάδη, το Γενάρη του 1952, μια το Φλεβάρη του ίδιου χρόνου και άλλες δύο μετά την απόφαση του ΠΓ της ΚΕ που ανακήρυσσαν τον Πλουμπίδη Ν. χαφιέ. Εκτός από τις εκθέσεις του Ν. Ζαχαριάδη και Β. Μπαρτζιώτα οι άλλες δεν δίνουν τίποτε το επιβαρυντικό και ορισμένες μάλιστα μιλάνε τ’ αντίθετα. Π.χ. στο τέλος της έκθεσής του ο σ. Θέος Κ. στις 19 Γενάρη 1952 γράφει: «Απ’ όλα όσα ξέρω για τον Πλουμπίδη τίποτε δεν μου δίνει την αφορμή να υποπτεύομαι και ν’ αμφισβητώ την ειλικρίνειά του και την αφοσίωσή του στο κίνημα».

θ) Διάφορες ραδιοφωνικές εκπομπές του ΡΣΕΕ που προξένησαν πολύ μεγάλη ζημιά στο κίνημα και έσπειραν σύγχυση στο λαό.

Το Πόρισμα της Επιτροπής Η. Ρούνη (Μπαρμπαλιά) για τον Νίκο Πλουμπίδη (1957)

Με την 7η Ολομέλεια του 1957, η οποία διέγραψε τον Ν. Ζαχαριάδη από μέλος του ΚΚΕ, μετά από την καθαίρεσή του που αποφάσισε η 6η Ολομέλεια του 1956, τέθηκε το θέμα της αποκατάστασης των στελεχών που είχαν διαγραφεί και καταγγελθεί σαν χαφιέδες. Ανάμεσά τους και ο Νίκος Πλουμπίδης, κορυφαίο στέλεχος του ΚΚΕ και υπεύθυνος του παράνομου μηχανισμού στην Ελλάδα μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι ήταν ένα αναγνωρισμένο και δοκιμασμένο στέλεχος που είχε αναλάβει σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, όντως βαριά άρρωστος, μεγάλες ευθύνες. Εκτός από το δύσκολο αυτό καθήκον οργανωτικό καθήκον, ανέλαβε σύνθετες αποστολές, όπως την εφαρμογή της εκλογικής τακτικής του παράνομου ΚΚΕ στις εκλογές μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο που οδήγησαν στην ίδρυση και την (καθόλου βέβαιη) σταθεροποίηση της ΕΔΑ, αλλά και την προσπάθεια να μην εκτελεστεί ο Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, σαν αποτέλεσμα του ισχυρού πλήγματος που δέχτηκε ο παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ με αλυσιδωτές συνέπειες για την Αριστερά και τα μέλη της.

Η ηγεσία του ΚΚΕ από τη δυσπιστία κατέληξε στην διαγραφή, η οποία έγινε μυστικά και αντικαταστατικά, αλλά και σε μια ανοιχτή πολεμική και υπονόμευση του Πλουμπίδη, φτάνοντας στο σημείο να καταγγέλλει τις παρεμβάσεις του σαν πλαστές, στη συνέχεια, δυο μέρες μετά τη σύλληψη του από την ασφάλεια στις 25/11/1952, τον ίδιο σαν χαφιέ, υπεύθυνο για την εκτέλεση του Μπελογιάννη. Τη σύλληψη του Πλουμπίδη το ΚΚΕ την θεώρησε τέχνασμα της Ασφάλειας, τη δίκη του που ακολούθησε σαν στημένη, την ασθένειά του σαν θέατρο και στο τέλος την εκτέλεσή του στις 14/8/1952 σαν σκηνοθετημένη. Αντιμετωπίζοντας αυτή την εφιαλτική κατάσταση ο Πλουμπίδης, στα χέρια του κράτους που προετοίμαζε τη δολοφονία του και πλήρως απομονωμένος πολιτικά από το ΚΚΕ, δεν θα το αποκηρύξει ποτέ, παραμένοντας πιστός όχι στην προσωπική του διαδρομή, αλλά και στη στράτευσή του. Δεν την ταύτισε με τον τυχοδιωκτισμό της ηγεσίας του ΚΚΕ.

Το 1957 επιτροπή του Τμήματος Στελεχών με υπεύθυνο τον Ηλία Ρούνη (Μπαμπαλιά) ανέλαβε να συντάξει πόρισμα για την υπόθεση του Ν. Πλουμπίδη που να φωτίζει όσα πραγματικά συνέβησαν τεκμηριώνει την ανάγκη της αποκατάστασής του. Ο Η. Ρούνης επιμελήθηκε ένα αναλυτικό πόρισμα το οποίο όντως τεκμηριώνει ότι οι κατηγορίες σε βάρος του Πλουμπίδη -27 στον αριθμό με σημαντικότερη ότι πρόδωσε τον Μπελογιάννη- ήταν αστήρικτες και αντικαταστατική η διαδικασία διαγραφής του από το ΠΓ χωρίς να ερωτηθεί ποτέ η ΚΕ του ΚΚΕ, για προφανείς λόγους. Κατέληγε στο συμπέρασμα ότι αιτία ήταν οι πολιτικές διαφωνίες με τον Ζαχαριάδη, αλλά και η πρακτική της ηγεσίας της περιόδου να επιβάλλεται στοχοποιώντας κεντρικά στελέχη στα οποία απέδιδε τις συνέπειες των επιλογών της, χαρακτηρίζοντάς τους οπορτουνιστές που υποχώρησαν πολιτικά, προδότες που λύγισαν και πέρασαν με τον ταξικό αντίπαλο ή και στημένους πράκτορες που εξαρχής μπήκαν στο ΚΚΕ για να το υπονομεύσουν, όπως συνέβη με τον Πλουμπίδη.

Το Πόρισμα Ρούνη δεν φωτίζει μόνο τα γεγονότα και τις πτυχές της στοχοποίησης του Πλουμπίδη, δικαιώνοντας έστω μετά θάνατον το τραγικό όσο και ηρωικό στέλεχος του ΚΚΕ. Έθεσε και το θέμα των ευθυνών της ΚΕ συνολικά, καθώς και στελεχών όπως ο Λ. Σταθάς (Κασιμάτης), πέρα από τον στενό κύκλο γύρω από τον Ζαχαριάδη που αποτελούσαν οι Μπαρτζιώτας, Βλαντάς, Γούσιας. Τα πολιτικά ζητήματα που έθετε το Πόρισμα και οι ευθύνες στελεχών που στήριξαν την αποκαθήλωση Ζαχαριάδη οδήγησαν τη νέα ηγεσία να το βάλει στο αρχείο. Αυτό απηχεί η διαφωνία που καταθέτει σαν μέλος της Επιτροπής ο Ν. Κωτούζας.

Λίγες μέρες μετά οι Ν. Κωτούζας και Μ. Βατουσιανός κατέθεσαν ένα άλλο πόρισμα που αν και δεν κρύβει τα γεγονότα, έχει τη λογική να χρεώνει την άθλια στάση απέναντι στον Πλουμπίδη αποκλειστικά στον Ζαχαριάδη και τον στενό κύκλο γύρω που είχε ήδη καθαιρεθεί. Αυτό τέθηκε υπόψη της ΚΕ στην 9η Ολομέλεια, η οποία και πήρε μια απόφαση που απλά απαλλάσσει τη μνήμη του Πλουμπίδη, όπως και των Σιάντου και Καραγιώργη, χωρίς πολιτική τοποθέτηση και δίχως κομματική αποκατάσταση. Η απόφαση και τα πορίσματα παρέμειναν αδημοσίευτα. Η αλλαγή στάσης απέναντι στον Πλουμπίδη άρχισε να γίνεται αντιληπτή σταδιακά με δημοσιεύματα και δηλώσεις σε βάθος χρόνου, κυρίως μετά την πτώση της Χούντας.

Το πόρισμα Ν. Κωτούζα-Μ. Βατουσιανού έφερε στη δημοσιότητα ο Δημοσθένης Παπαχρήστου, αδερφός της γυναίκας του Πλουμπίδη, με το βιβλίο του «Νίκος Πλουμπίδης – Ντοκουμέντα. Γράμματα από τη φυλακή 1953-1954» που εκδόθηκε το 1997 (εκδ. Δελφίνι) και περιέχει αδημοσίευτο ως τότε υλικό.

Το Πόρισμα Ρούνη ήρθε στο προσκήνιο πολύ αργότερα από τον Χρήστο Κεφαλή με το άρθρο του «Υπόθεση Πλουμπίδη: το άγνωστο Πόρισμα του ΚΚΕ (1957)» που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Μαρξιστική Σκέψη» (τ. 1, Ιανουάριος-Απρίλιος 2011), από όπου και αναδημοσιεύεται.

ΚΚΕ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Τμήμα Στελεχών

Πόρισμα

Εξέτασης της κομματικής υπόθεσης του Πλουμπίδη Νίκου ή Μπάρμπα

Ι Ποιοι λόγοι επιβάλουν την εξέταση

Ο Πλουμπίδης Νίκος ανώτερο στέλεχος του Κόμματος (μέλος της Κεντρικής Επι­τροπής), από το Μάρτη του 1942 δούλεψε συνέχεια στην Αθήνα σε σοβαρές κομματικές δουλιές ως τις 25-11 -1952, που πιάστηκε από την Ασφάλεια. Έπειτα από δυο μέρες μετά τη σύλληψή του (27-11-1952) από το ΡΣΕΕ¹ μεταδόθηκε ανακοίνωση ότι «ο Πλουμπί­δης Νίκος ή Μπάρμπας είναι από 28ετίας πράκτορας της Ασφάλειας μέσα στις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας, στενός συνεργάτης του Σιάντου. Ειδικά στα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας, στη πρώτη χιτλερική κατοχή και στην περίο­δο της αμερικανοκρατίας, ο προβοκάτορας Πλουμπίδης έκανε μεγάλη ζημιά στο λαϊκό κίνημα και στο λαό μας. Από τις μεγαλύτερες προδοσίες του είναι ότι παρέδωσε στην Ασφάλεια και στο δήμιο το λαϊκό ήρωα Νίκο Μπελογιάννη. Ο Πλουμπίδης είναι βαμένος, θανάσιμος εχθρός του λαού. Η αμερικάνικη κατασκοπεία και η μοναρχοφασιστική  ασφάλεια, τώρα που κατάλαβαν ότι ο πράκτοράς τους ξεσκεπάστηκε, σκηνοθέτησαν τη νέα σύλληψη του Πλουμπίδη για να τον καλύψουν» (επισυνάπτεται αντίγραφο της ανα­κοίνωσης αυτής).

Στο μεταξύ ο Πλουμπίδης Νίκος δικάστηκε από το διαρκές στρατοδικείο της Αθήνας (24-7 ως 3-8-1953) καταδικάστηκε δυο φορές σε θάνατο και στις 14.8.54² εκτελέστηκε από το κράτος της Αθήνας.

Η 9η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1958): απαλλαγή μετά θάνατον από την κατηγορία του χαφιέ για Γ. Σιάντου, Ν. Πλουμπίδη, Κ. Καραγιώργη

Η 9η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ συνεδρίασε στις 5-8 του Αυγούστου 1958 στη Ρουμανία, με την παρουσία της Γκιζέλα Βας από το Εργατικό Κόμμα Ρουμανίας και συμμετείχαν από τα τακτικά μέλη οι Απ. Γκρόζος, Μ. Παρτσαλίδης, Λ. Στρίγκος, Π. Ρούσος, Ν. Ακριτίδης, Μ. Βατουσιανός, Φ. Βέττας, Π. Δημητρίου, Β. Ζάχος, Ζ. Ζωγράφος, Θ. Καρτσούνης, Π. Μαυρομμάτης, Δ. Παπαγεωργίου (Βελισσάρης), Λ. Τζεφρώνης, Π. Υφαντής και Αλέγρα Φελούς (Σκύφτη), η οποία με απόφαση της διαδικασίας μετατέθηκε στα αναπληρωματικά μέλη, σαν πειθαρχικό μέτρο για «παραβίαση των συνωμοτικών κανόνων». Από τα αναπληρωματικά μέλη οι Θοδ. Μακρίδης, Βαγ. Παπαδόπουλος (Φωκάς), Μιχ. Τσάντης και από την Κεντρική Επιτροπή Ελέγχου οι Πολ. Δανιηλίδης, Ηλ. Καρράς και Μιχ. Σινάκος. Απουσίασαν για διάφορους λόγους οι Κ. Κολιγιάννης, I. Ιωαννίδης, Γ. Τρικαλινός, Παν. Βαϊνάς. Δεν κλήθηκαν λόγω πειθαρχικών μέτρων οι Σταύρος Κασιμάτης (Σταθάς), Μάρκος Βαφειάδη και Δ. Ζυγούρας (Παλαιολόγο). Οι δύο τελευταίοι αποκλείστηκαν από τις συνεδριάσεις της ΚΕ σαν φραξιονιστές.

Η 9η Ολομέλεια ασχολήθηκε με:

1)            Θέσεις για τα 40χρονα του ΚΚΕ. Εισηγητής Λεωνίδας Στρίγκος.

2)            Την αποκατάσταση των Γ. Σιάντου, Ν. Πλουμπίδη, Κ. Καραγιώργη. Ήδη από την 6η Ολομέλεια του 1956 είχε αποφασιστεί η επανεξέταση των διαγραφών και των πειθαρχικών μέτρων της περιόδου Ζαχαριάδη. Ειδικά για τον Ν. Πλουμπίδη συντάχθηκαν δύο σχετικά πορίσματα. Το ένα από επιτροπή στελεχών υπό τον Ηλία Ρούνη (Μπαρμπαλιά), ταξίαρχο του ΔΣΕ, το οποίο είναι εκτενέστερο και αναλυτικότερο. Δεν παρουσιάστηκε όμως στην ΚΕ του ΚΚΕ, καθώς υπήρχαν διαφωνίες και εντός της επιτροπής, αλλά κυρίως με τη νέα ηγεσία, η οποία δεν επιθυμούσε να ανοίξει διεξοδική συζήτηση για τις απόψεις και τις διαφωνίες του Ν. Πλουμπίδη με την υπό Ν. Ζαχαριάδη ηγεσία, ενώ ήθελε να περιορίσει τις ευθύνες για την άδικη στοχοποίηση, συκοφάντηση και αποκήρυξη του Πλουμπίδη στην «κλίκα Ζαχαριάδη». Η αναζήτηση ευθυνών θα άγγιζε και την υφιστάμενη ηγεσία. Ανάλογη ήταν και η αντιμετώπιση των υποθέσεων Καραγιώργη και Σιάντου. Τελικά στην ΚΕ έφτασε ένα δεύτερο πόρισμα, αυτό των Κωτούζα-Βατουσιανού. Λιγότερο αναλυτικό, περιορίζει τις ευθύνες στην «κλίκα Ζαχαριάδη», αλλά δεν κρύβει την πολιτική βάση της άθλιας αντιμετώπισης του Πλουμπίδη από την ηγεσία του ΚΚΕ. Τελικά η σχετική απόφαση περιορίζεται στο να απαλλάξει τη μνήμη των τριών στελεχών από την συκοφαντία του χαφιεδισμού, ενώ αποφεύγει να μιλήσει για κομματική αποκατάσταση. Αυτό θα γίνει έμμεσα, σε βάθος χρόνου και ως ένα βαθμό με αναφορές σε άρθρα και ομιλίες. Η σχετική Απόφαση παρέμεινε αδημοσίευτη για δεκαετίες, όπως και τα πορίσματα.

3) Ακύρωση κομματικών βιβλιαρίων τον ΚΚΕ.

4) Τα πειθαρχικά μέτρα για τους Αλέγρα Φελούς (Σκύφτη), Μάρκο Βαφειάδη και Μήτσο Ζυγούρα (Παλαιολόγου).

3)            Τη συμπλήρωση του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ με τον Φ. Βέττα.

Επίσης ψήφισε χαιρετιστήρια προς τους φυλακισμένους και εξόριστους αγωνιστές του λαού και στον ηρωικό λαό της Κύπρου.

Η απόφαση για την αποκατάσταση των Γ. Σιάντου, Ν. Πλουμπίδη, Κ. Καραγιώργη ήταν η εξής:

Απόφαση της 9ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ

Η 9η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, αφού επανεξέτασε τις υποθέσεις των συντρόφων Γιώργη Σιάντου, Νίκου Πλουμπίδη (Μπάρμπα) και Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη), διαπιστώνει, ότι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να στηρίζει την κατηγορία του προβοκάτορα και χαφιέ, που απέδωσε στους παραπάνω συντρόφους η παλιά καθοδήγηση μ’ επικεφαλής τον Ν. Ζαχαριάδη.

Με βάση την παραπάνω διαπίστωση, η Ολομέλεια της ΚΕ χαρακτηρίζει την κατηγορία αυτή σαν αστήριχτη και συκοφαντική, προϊόν του ανώμαλου εσωκομματικού καθεστώτος.

Η Ολομέλεια της ΚΕ αποφασίζει την αποκατάσταση της μνήμης των συντρόφων Γιώργη Σιάντου, Νίκου Πλουμπίδη (Μπάρμπα) και Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη).

Αύγουστος 1958

8η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1958): απόφαση για διάλυση των παράνομων κομματικών οργανώσεων στην Ελλάδα!

Η 8η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής τον ΚΚΕ πραγματοποιήθηκε στις 5-8  Γενάρη 1958 στην Τσεχοσλοβακία. Η βασική της απόφαση, η οποία και δεν δημοσιεύτηκε, ήταν η διάλυση των παράνομων κομματικών οργανώσεων στην Ελλάδα και η ένταξη όλων των μελών του ΚΚΕ στην αποκλειστικά στην ΕΔΑ πλέον. Ήταν μια απόφαση που ουσιαστικά είχε προαναγγείλει το ΚΚΣΕ με σχετικό σημείωμά του.

Στην 8^η Ολομέλεια πήραν μέρος από τα τακτικά μέλη οι: Τακτικά: 1) Απ. Γκρόζος, 2) Μ. Παρτσαλίδης, 3) Κ. Κολιγιάννης, 4) Μ. Βαφειάδης, 5) Κ. Θέος, 6) Λ. Στρίγκος, 7) Π. Ρούσος, 8) Ν. Ακριτίδης, 9) Μ. Βατουσιανός, 10) Φ. Βέττας, 11) Β. Ζάχος, 12) Ζ. Ζωγράφος, 13) Γ. Ιωαννίδης, 14) Π. Μαυρομμάτης, 15) Παν. Υφαντής, 16) Αλέγρα Φελούς και από τα αναπληρωματικά οι: 1) Παντ. Βαϊνάς, 2) Παν. Δημητρίου, 3) Δ. Ζυγούρας (Παλαιολόγου), 4) Θ. Καρτσούνης, 5) Θ. Μακρίδης, 6) Δ. Παπαγεωργίου (Βελισσάρης), 7) Βαγ. Παπαδόπουλος (Φωκάς), 8) Λ. Τζεφρώνης, 9) Μ. Τσάντης. Από την Κεντρική Επιτροπή Ελέγχου: 1) Πολ. Δανιηλίδης, 2) Ηλ. Καρράς, 3) Μ. Πορφυρογένης, 4) Μ. Σινάκος. Απουσίασε ο Γ. Τρικαλινός λόγω ασθένειας. Τις εργασίες παρακολούθησαν οι Σόουτσεκ και Μόραβιτς από την ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας και η Γκιζέλα Βας από την ΚΕ του Εργατικού Κόμματος της Ρουμανίας.

Η 8η Ολομέλεια της ΚΕ συζήτησε την: 1) την 40ή επέτειος της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης και η Σύσκεψη των κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων με εισηγητή τον Κ. Κολιγιάννη, 2) την κατάσταση στην Ελλάδα και τα καθήκοντα τον ΚΚΕ με εισηγητή τον Μ. Παρτσαλίδη, 3) την «πάλη κατά του αναθεωρητισμού και του σεχταρισμού» με εισηγητή τον Απ. Γκρόζο, 4) το 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ με εισηγητής τον Λ. Στρίγκο, η σύγκλιση του οποίου αποφασίστηκε για το 1958, για να γίνει τελικά το 1961 και 5) οργανωτικά ζητήματα.

Η Ολομέλεια ενέκρινε την έκθεση δράσης της αντιπροσωπείας του ΚΚΕ στη σύσκεψη των 64 κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων, ενώ το κεντρικό θέμα ήταν η μια πολύ σημαντική απόφαση για την αναδιοργάνωση της κομματικής δουλειάς στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα αποφασίστηκε το πέρασμα όλων των μελών του ΚΚΕ στην ΕΔΑ και με βάση αυτήν την απόφαση η ηγεσία του ΚΚΕ διέλυσε τις παράνομες κομματικές οργανώσεις στην Ελλάδα. Στην κατεύθυνση που χάραξε η 6η Ολομέλεια του 1956, η απόφαση αυτή σηματοδοτούσε την εγκατάλειψη μιας βασικής πλευράς της πολιτικής Ζαχαριάδη όπως είχε αποτυπωθεί το 1949 στην μπροσούρα «Καινούργια κατάσταση, καινούργια καθήκοντα» , αμέσως μετά την ήττα του ΔΣΕ στον Εμφύλιο Πόλεμο, τα κομματικά σώματα που ακολούθησαν και κυρίως την 3^η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ. Αν και η υποχώρηση αυτή και ο προσανατολισμός στον κοινοβουλευτισμό, όπως αποτυπώθηκε και στις αποφάσεις της Α’ Συνδιάσκεψης της ΕΔΑ δύο χρόνια πριν, φαίνεται σαν μια τακτική που επιβάλλεται από τις μετεμφυλιακές συνθήκες, υπάρχει η διάσταση των στρατηγικών επιλογών που συνδέονται και με τον αναπροσανατολισμό που έφερε το 20^ο συνέδριο του ΚΚΣΕ και τα συνθήματα για «ειρηνική συνύπαρξη», μαζί με την υποβάθμιση των επαναστατικών διακηρύξεων. Εξάλλου η υιοθέτηση του προσανατολισμού της σύσκεψης των 64 κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων υπό την αιγίδα του ΚΚΣΕ έχει και αυτή την πλευρά.

Για τα οργανωτικά ζητήματα η 8η Ολομέλεια πήρε ειδική απόφαση με την οποία καθαιρέθηκε από το ΠΓ ο Μάρκος Βαφειάδης σαν καθοδηγητής «φραξιονιστικής ομάδας με αναθεωρητικό-μηδενιστικό-σεχταριστικό χαρακτήρα…». Επίσης εγκρίθηκε η πρόταση του ΠΓ να μην κληθεί στην Ολομέλεια ο Σταύρος Κασιμάτης με αφορμή αρνητικές εκθέσεις για την δουλειά του στην παρανομία στην Ελλάδα, οι οποίες αφορούσαν ελλείματα στη διαχείριση χρημάτων και «αμφιβολίες» για την στάση του. Ο Κασιμάτης αποκαταστάθηκε οριστικά από την 11^η Ολομέλεια το 1967.

Παραπέρα αποφασίστηκε να περάσουν σε τακτικά τα αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ: 1) Πέτρος Αντωνιάδης, 2) Δημήτρης Βασιλείου, 3) Θωμάς Γεωργιάδης (ψευδώνυμα γιατί δρούσαν στην παρανομία στην Ελλάδα), 4) Λεωνίδας Τζεφρώνης, 5) Παναγιώτης Δημητρίου, 6)       Θανάσης Καρτσούνης, 7) Δημήτρης Παπαγεωργίου (Βελισσάρης).

Τέλος η Ολομέλεια απηύθυνε χαιρετιστήρια προς τους φυλακισμένους αγωνιστές και προς κυπριακό λαό.

Η Ανακοίνωση του Προεδρείου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Νέος Κόσμος (τεύχος 2, Φλεβάρης 1958) αναφέρει σχετικά:

Ανακοίνωση του Προεδρείου

Μέσα στο Γενάρη του 1958 συνήλθε η 8η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Στην Ολομέλεια, εκτός από τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ, πήραν μέρος και τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου. Η 8η Ολομέλεια ασχολήθηκε με τ’ ακόλουθα θέματα:

1)         Τα 40χρονα της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης και οι συσκέψεις των κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων που έγιναν στη Μόσχα. Εισηγητής ο σ. Κ. Κολιγιάννης.

2)         Η κατάσταση στην Ελλάδα και τα καθήκοντα του ΚΚΕ. Εισηγητής ο σ. Μ. Παρτσαλίδης.

3)         Η πάλη κατά του αναθεωρητισμού και σεχταρισμού και η περιφρούρηση της ενότητας του Κόμματος. Εισηγητής ο σ. Απ. Γκρόζος.

Η 8η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, εκφράζοντας την απόλυτη συμφωνία της με τη Διακήρυξη και το Μανιφέστο της Ειρήνης, θεωρεί τα ιστορικά αυτά ντοκουμέντα μεγάλη συμβολή στην ανάπτυξη του μαρξισμού-λενινισμού στις σημερινές συνθήκες και ανεκτίμητης σημασίας όπλο στα χέρια των κομμουνιστών στην πάλη τους για την Ειρήνη, τη Δημοκρατία, το Σοσιαλισμό.

Η Ολομέλεια με ικανοποίηση διαπίστωσε την ακατάλυτη ενότητα και την παραπέρα συσπείρωση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος με κέντρο, το ΚΚΣΕ, και διατράνωσε για άλλη μια φορά την προσήλωση του ΚΚΕ στην αρχή του προλεταριακού διεθνισμού.

Η Ολομέλεια ενέκρινε την έκθεση δράσης της αντιπροσωπείας του ΚΚΕ στη σύσκεψη των 64 κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων.

Η 8η Ολομέλεια διαπίστωσε πως σαν συνέπεια της πολιτικής της υποτέλειας που εφαρμόζει η κυβέρνηση Καραμανλή, της προσκόλλησής της στο δόγμα Ντάλες-Αϊζενχάουερ και της συγκατάθεσής της για εγκατάσταση αμερικάνικων βάσεων ατομικού και πυραυλικού πολέμου στην πατρίδα μας, δημιουργούνται κίνδυνοι που απειλούν την ίδια την υπόσταση της Ελλάδας. Η Ολομέλεια καθόρισε πως κεντρικό καθήκον του Κόμματος είναι η πάλη για την αποτροπή αυτών των κινδύνων, η πάλη για την ειρήνη.

Ο χρόνος που πέρασε ήταν χρόνος προόδου, παραπέρα συσπείρωσης και πάλης των πατριωτών, χρόνος μεγαλύτερης ανόδου του λαϊκού κινήματος για την ειρήνη, την επιβίωση, τον εκδημοκρατισμό. Ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό δυνάμωσε το κίνημα για τη ματαίωση της εγκατάστασης ατομικών βάσεων και βάσεων εκτόξευσης πυραύλων. Μπροστά στο ογκούμενο αυτό κίνημα, η κυβέρνηση της υποτέλειας καταφεύγει και πάλι στις γνωστές μέθοδες των προκλήσεων και των διωγμών που έχουν σκοπό να αποτρέψουν την προσοχή του λαού από το αγωνιώδες πρόβλημα των ατομικών βάσεων, να ανακόψουν το ογκούμενο λαϊκό κίνημα και να αναχαιτίσουν το λαϊκό ρεύμα για τη συσπείρωση των πατριωτικών δυνάμεων, που συνεπής σημαιοφόρος τους είναι η Αριστερά.

Η 8η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ χαιρέτισε τη στάση των κομμάτων, οργανώσεων και προσωπικοτήτων, που τάχθηκαν ενάντια στην εγκατάσταση ατομικών και πυραυλικών βάσεων. Ταυτόχρονα, η Ολομέλεια σημείωσε ότι το κόμμα των Φιλελευθέρων, σε αντίθεση με το εθνικό συμφέρον και τη θέληση των ίδιων των οπαδών και στελεχών του, ευθυγραμμίστηκε ουσιαστικά με την κυβέρνηση Καραμανλή στο κρίσιμο αυτό πρόβλημα, και τόνισε την ανάγκη της στενής συνεργασίας με όλες τις δυνάμεις, με όλα τα κόμματα, προσωπικότητες, που συναισθάνονται τον κίνδυνο αυτόν που απειλεί τη χώρα μας και συμφωνούν να συνεργαστούν για την αποτροπή του.

Η 8η Ολομέλεια της ΚΕ διαπίστωσε πως οι επιτυχίες του λαϊκού κινήματος έχουν άμεση σχέση με την αλλαγή που έφεραν οι αποφάσεις της 6ης και 7ης Ολομέλειας με την καταπολέμηση του δογματισμού-σεχταρισμού. Ταυτόχρονα, η Ολομέλεια διαπίστωσε πως στην πορεία της διόρθωσης των λαθών του παρελθόντος αναπτύχθηκαν μέσα στο Κόμμα τάσεις αναθεωρητισμού, που υποτιμούν τις δυνατότητες αποτελεσματικής αντιιμπεριαλιστικής πάλης, αρνούνται τον ηγετικό ρόλο του ΚΚΕ και της εργατικής τάξης, αναθεωρούν τις βασικές αρχές του λενινιστικού κόμματος και που συνοδεύονται με φραξιονιστική υπονόμευση της ενότητας του Κόμματος.

Η Ολομέλεια θεωρεί βασικό καθήκον του Κόμματος την καταπολέμηση και υπερνίκηση του αναθεωρητισμού, που αποτελεί σήμερα τον κύριο κίνδυνο, χωρίς να χαλαρωθεί ούτε μια στιγμή η πάλη κατά των υπολειμμάτων του δογματισμού-σεχταρισμού, που εξακολουθούν να είναι ακόμα σοβαρό εμπόδιο στη δουλειά μας. Σχετικά με το ζήτημα αυτό η Ολομέλεια πήρε ορισμένα οργανωτικά μέτρα, με σκοπό το σταμάτημα της φραξιονιστικής δουλειάς και την περιφρούρηση της ενότητας του Κόμματος.

Η 8η Ολομέλεια συζήτησε με πνεύμα κομματικής κριτικής και αυτοκριτικής τις ελλείψεις που παρουσιάζει η δουλειά της ΚΕ και όλου του Κόμματος και καθόρισε τα καθήκοντά του.

Στη γενική συζήτηση των θεμάτων της 8ης Ολομέλειας πήραν μέρος όλοι οι σύντροφοι που μετείχαν σ’ αυτήν. Η 8η Ολομέλεια ενέκρινε τις εισηγήσεις του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Η Ολομέλεια ψήφισε χαιρετιστήριο προς τον αγωνιζόμενο λαό της Κύπρου και προς τους φυλακισμένους και εξόριστους αγωνιστές του λαού.

Γενάρης 1958

Το Προεδρείο της 8ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ

Διαβάστε αναλυτικά τις αποφάσεις της 8^ης Ολομέλειας όπως δημοσιεύτηκαν στην σχετική έκδοση «Η 8η Ολομέλεια της ΚΕ τον ΚΚΕ» ( Εκδόσεις της ΚΕ του ΚΚΕ, Γενάρης 1958):

Κ. Θέος, Τα ελληνικά συνδικάτα στην πάλη ενάντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους (1947)

Ο καπνεργάτης Κώστας Θέος (1896-1958), ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ με πολύχρονη δράση στο εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα, γράφει στην μπροσούρα του «Τα ελληνικά συνδικάτα στην πάλη ενάντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους» (1947) για την προσπάθεια να κρατηθούν τα σωματεία ανεξάρτητα από το κράτος και την αστική πολιτική, καθώς και τη συμβολή στο αγώνα της Εθνικής Αντίστασης ενάντια στην Κατοχή. Όταν γράφει την μπροσούρα ο πρώην πρόεδρος της Ενωτικής ΓΣΕΕ και γραμματέας της ΓΣΕΕ, εκλεγμένος με τον ΕΡΓΑΣ (Εργατικό Αντιφασιστικός Συνασπισμός), είναι παράλληλα αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, του οποίου έχει διατελέσει μέλος του ΠΓ και βουλευτής, ενώ στη διάρκεια της Αντίστασης είχε εκλεγεί εθνοσύμβουλος Δράμας της ΠΕΕΑ. Οι θέσεις που εκφράζει για τη διαδρομή του συνδικαλιστική κινήματος απηχούν λοιπόν αυτές του ΚΚΕ εκείνης της περιόδου.

View this document on Scribd

Γιάνη Πετσόπουλου: Τα πραγματικά αίτια της διαγραφής μου από το ΚΚΕ – Κριτική μιας πολιτικής καιροσκοπίας και προδοσίας -Ανοιχτή επιστολή προς τα μέλη του ΚΚΕ, προς όλους τους αγωνιστές της Αριστερής Παράταξης (Ιούνιος 1946)

Ο Γιάνης Πετσόπουλος, ο ιδρυτής και εκδότης του «Ριζοσπάστη» που θα γίνει όργανο της ΚΕ του ΚΚΕ όταν θα συνδεθεί μαζί του, διαχώρισε τη θέση του από αυτό κατά τη δεκαετία του 1920. Επανασυνδέθηκε στη διάρκεια της Κατοχή, οπότε και συμμετείχε στην Αντίσταση, ενώ έγινε ξανά μέλος του ΚΚΕ. Μετά τον πόλεμο λόγω των διαφωνιών του διαφάφηκε. Τον Ιούνη του 1946 εκδίδει το βιβλίο «Τα πραγματικά αίτια της διαγραφής μου από το ΚΚΕ -Κριτική μια πολιτικής καιροσκοπίας και προδοσίας -Ανοιχτή επιστολή προς τα μέλη του ΚΚΕ, προς όλους τους αγωνιστές της Αριστερής Παράταξης». Σε αυτό περιέχονται κείμενα κριτικής στη γραμμή του ΚΚΕ τα οποία έστειλε κατά καιρούς στο ΠΓ της ΚΕ για όλα τα σημαντικά ζητήματα της περίοδου, ανάμεσά τους και τη Συμφωνία της Βάρκιζας και την αντιμετώπιση του Άρη Βελουχιώτη. Απαντά επίσης στην απόφαση της διαγραφής του, την οποία συνόδευαν βαρύτατοι όσο και αστήρικτοι χαρακτηρισμοί.

View this document on Scribd

Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα 1934-40, τ. 4ος

Ο τέταρτος τόμος από τα Επίσημα Κείμενα περιλαμβάνει τα υλικά του ΚΚΕ από 6η Ολομέλεια της ΚΕ το 1934 μέχρι την επίθεση της φασιστικής Ιταλίας στην Ελλάδα στις 28/10/1940. Στα υλικά της περιόδου αυτής είναι τα ντοκουμέντα του 5ου (1934) και του 6ου συνεδρίου (1935), της 2ης Πανελλαδικής Συνδικαλιστικής Συνδιάσκεψης και την 3ης Πανελλαδικής Οργανωτικής Συνδιάσκεψης (1935), της πανελλαδικής σύσκεψης γραμματέων τοπικών οργανώσεων (1936), Ολομέλειες και συνεδριάσεις της ΚΕ.

Είναι περίοδος σκληρών αγώνων απέναντι σε μια επιθετική αστική τάξη σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης. Η ήττα των βενιζελικών το 1932 και 1933 τους οδηγεί σε επιλογές αντικοινοβουλευτικού αυταρχισμού και το κίνημα του Μάρτη 1935. Η αντιβενιζελική δεξιά του Λαϊκού Κόμματος και των συμμάχων του, ειδικά οι μοναρχικοί σύντομα μετά την καταστολή του κινήματος αυτού επιβάλλουν το δικτατορικό καθεστώς του Κονδύλη τον Οκτώβρη του 1935 και την παλινόρθωση της βασίλειας με ένα δημοψήφισμα που σφραγίστηκε από πρωτοφανή νοθεία. Ο Γεώργιος Γλύξμπουργκ Β’, άνθρωπος των Βρετανών κατά κοινή ομολογία, ανέλαβε την ενοποίηση των δυο αστικών δυνάμεων απέναντι στον εχθρό λαό. Ο φασιστικός κίνδυνος και το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου πολέμου είναι βασικό χαρακτηριστικό της εποχής αυτής. Η γραμμή των λαϊκών μετώπων που διαμορφώνει η Κομμουνιστική Διεθνής, ενάντια στο φασισμό, τον πόλεμο και την φτώχεια, καθώς και η προσπάθεια να δοκιμαστούν στην Ελλάδα, είναι βασικές πλευρές της δράσης του ΚΚΕ.

Το 1936 ήταν η μοιραία χρονιά για τη δημοκρατία και την ελευθερία του ελληνικού λαού. Μετά τις εκλογές όπου βενιζελικοί και αντιβενιζελικοί σχεδόν ισοψηφούν (142 έναντι 143), χωρίς κανείς να έχει αυτοδυναμία. Το Παλλαϊκό Μέτωπο που στήριξε του ΚΚΕ πήρε 15 βουλευτές και εμφανίζεται να έχει ρυθμιστικό ρόλο. Οι βενιζελικοί αρχικά απευθύνθηκαν σε αυτό, το οποίο δέχτηκε να προχωρήσουν σε συμφωνία -το Σύμφωνο Σοφούλη-Σκλάβαινα- για την εκλογή του βενιζελικού Θ. Σοφούλη σαν προέδρου της Βουλής. Παρά τις σημαντικές υποχωρήσεις από τη σκοπιά του ΚΚΕ, τελικά οι βενιζελικοί προχωρούν σε κυβερνήσεις αστικής συναίνεσης με τους αντιβενιζελικούς, με τελευταία αυτή του Μεταξά, αρχηγού του μικρού ακροδεξιού κόμματος των «Ελευθεροφρόνων». Αφού αιματοκύλισε τη Θεσσαλονίκη το Μάη του 1936 κατά τη διάρκεια του ξεσηκωμού των καπνεργατών και των εργαζομένων, τελικά με πρόσχημα τον «κομμουνιστικό κίνδυνο», επέβαλλε με τις πλάτες του Γλύξμπουργκ, του στρατού και των Βρετανών τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936. Το καθεστώς Μεταξά υπέταξε τα πάντα στο μεγάλο κεφάλαιο και τις διεθνείς συμμαχίες του. Κυβέρνησε με πρωτοφανή για την Ελλάδα βαρβαρότητα, βία, καταστολή. Εξαφάνισε τις ελευθερίες και την αξιοπρέπειας του ελληνικού λαού, ενώ κυνήγησε με ένταση και ωμότητα το εργατικό κίνημα, τους αριστερούς και τους κομμουνιστές, ακολουθώντας τα φασιστικά πρότυπα. Βασανιστήρια, δολοφονίες, εξορίες, φυλακίσεις, προβοκάτσιες, χαφιεδισμός ήταν βασικά στοιχεία του μεταξικού αντικομμουνισμού. Το ΚΚΕ παρά τα σκληρά χτυπήματα συνέχισε να παλεύει και ήταν από τις βασικές αντιδικτατορικές δυνάμεις.

 

View this document on Scribd

Το Νέο Κόμμα της Αριστεράς: τα υλικά του 1ου συνεδρίου της Ε.ΑΡ. (άνοιξη 1987)

Την άνοιξη του 1987 εκδόθηκαν σε μπροσούρα τα υλικά για το ιδρυτικό συνέδριο ενός νέου κόμματος της Αριστεράς με βάση τις αποφάσεις του 4ου και τελευταίου συνεδρίου του ΚΚΕ Εσωτερικού το 1986. Η διαδικασία οδήγησε στην ίδρυση της Ελληνικής Αριστεράς (Ε.ΑΡ.) από την ηγεσία του Λεωνίδα Κύρκου με τη συμμετοχή και στήριξη των πρωταγωνιστών του ευρωκομμουνιστικού ρεύματος. Η μειοψηφία σχημάτισε το ΚΚΕ εσ.-Ανανεωτική Αριστερά υπό την ηγεσία του Γιάννη Μπανιά τελευταίου γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Εσ., η οποία μετεξελίχτηκε σε ΑΚΟΑ το 1992 και το 2013 αυτοδιαλύθηκε στα πλαίσια του ΣΥΡΙΖΑ.

Η Ε.ΑΡ. στο γενικότερο κλίμα που διαμόρφωσε η φθορά του ΠΑΣΟΚ και ο εκφυλισμός του οράματος της για Αλλαγής, καθώς και η Περεστρόικα στην ΕΣΣΔ του Γκορμπατσόφ, εκπροσώπησε μια κατεύθυνση αποκομμουνιστικοποίησης της Αριστεράς δίνοντας τέλος στη συζήτηση περί κομμουνιστικής ανανέωσης και παράλληλα στην προσπάθεια του ευρωκομμουνισμού για γέφυρες με τη σοσιαλδημοκρατία έδωσε ένα τέλος με ουσιαστική προσχώρηση σε αυτή, κρατώντας όμως αποστάσεις από την εργατική κληρονομιά της. Παράλληλα ήταν σημαντική η επίδραση νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων, όπως συναίνεση, η κριτική στον «κρατισμό» και η επίκληση της ανάγκης για «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Η ΕΑΡ έφερε μια έντονα διαχειριστική αντίληψη στην Αριστερά, με βασική πλευρά την αποδοχή των συσχετισμών, τον κυβερνητισμό, την επίκληση του άμεσου αποτελέσματος και την απαξίωση της επαναστατικής ρήξη ως ουτοπίας. Στη φθορά του ΠΑΣΟΚ απαντούσε με τη διεκδίκηση από την Αριστερά του ρόλου της σοσιαλδημοκρατικής δύναμης αστικής διακυβέρνησης.

Η συγκρότηση της ΕΑΡ επέδρασε, ως ένα είδος πειράματος, στη συζήτηση για τη μετεξέλιξη το 1989 της μεγάλης δύναμης του ευρωκομμουνιστικού ρεύματος, του Ιταλικού ΚΚ, σε ένα κόμμα της Αριστεράς (Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς) και στη συνέχεια της φιλελεύθερης κεντροαριστεράς, το σημερινό Δημοκρατικό Κόμμα.

Αν και η πρωτοβουλία αυτή, που είχε τη σφραγίδα του Λ. Κύρκου, αποδιάρθρωσε οργανωτικά το χώρο της κομμουνιστικής ανανέωσης, η ΕΑΡ παρά τις μικρές της δυνάμεις άσκησε και ασκεί μεγάλη επίδραση στην Αριστερά. Θα αποτελέσει και το όχημα για τη μετατόπιση του ΚΚΕ σε λογικές διαχείρισης του καπιταλισμού και σοσιαλδημοκρατικές αντιλήψεις, μέσα από τη συμμαχία στη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου το Δεκέμβρη του 1988 στη βάση του Κοινού Πορίσματος ΚΚΕ-ΕΑΡ. Η εγκατάλειψη του «Κ»  που σήμανε παραίτηση από τη διεκδίκηση της κληρονομιάς του κομμουνιστικού κινήματος από το ΚΚΕ και η Περεστρόικα έκαναν αποδεκτή ή ανεκτή από το χώρο του ΚΚΕ μια τέτοια επιλογή. Η ηγεμονία των αντιλήψεων που διαπερνούσαν το πλαίσιο ΕΑΡ ήταν ευρύτερη από την αποδοχή της σαν συμμάχου για ένα συνασπισμό αριστερών δυνάμεων, για αυτό συναίνεσε και η πτέρυγα της ηγεσίας του ΚΚΕ που ήρθε σε ρήξη με τους «ανανεωτικούς» όταν συμμάχησαν το  1991 με την ΕΑΡ ώστε να διαχυθεί το ΚΚΕ στο Συνασπισμό. Η συμμετοχή στις κυβερνήσεις Τζανετάκη με τη ΝΔ και την Οικουμενική υπό τον Ζολώτα με ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, επιτάχυναν και επισφράγισαν τη στροφή. Η Ανταρσία της ΚΝΕ το 1989, η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού που εξαφάνισε το κύρος της Περεστρόικα και η αντίδραση της βάσης του ΚΚΕ οδήγησαν στη διάσπαση το ΚΚΕ και το Συνασπισμό. Στα επόμενα χρόνια η αυτοτελής πορεία του ΣΥΝ σαν ενιαίου κόμματος των ευρωκομμουνιστών της ΕΑΡ και της διαχειριστικής πτέρυγας του ΚΚΕ, καθορίστηκε από ιδέες που η ΕΑΡ έφερε στο προσκήνιο, από τον κυβερνητισμό και τον ευρωπαϊσμό μέχρι τον οργανωτικό φιλελευθερισμό και την εργαλειακή αντίληψη για το μαζικό κίνημα, αλλά κυρίως την επιμονή για άρνηση της επαναστατικής τομής σαν προϋπόθεση για κοινωνικές ανατροπές.

Σε ένα βαθμό η εξέλιξη και κυβερνητική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει το βάρος και την ισχυρή επίδραση των ιδεών της ΕΑΡ.

Η μπροσούρα περιείχε τις προτάσεις για Προγραμματική Διακήρυξη και Καταστατικές Αρχές, τη διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα του ιδρυτικού συνεδρίου, τη σύνθεση της Κεντρικής Πολιτικής Οργανωτικής Επιτροπής και μια δήλωση στήριξης από ανένταχτες προσωπικότητες του χώρου:

Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα 1925-28, τ. 2

Ο δεύτερος τόμος από τα Επίσημα Κείμενα του ΚΚΕ περιλαμβάνει ντοκουμέντα από την περίοδο αμέσως μετά το 3ο έκτακτο συνέδριο του 1924 και μέχρι το 4ο συνέδριο του ΚΚΕ το 1928.

Σε μια περίοδο που αστική τάξη προσπαθεί να ξεπεράσει τη στρατιωτική και ιδεολογική ήττα της Μικρασιατικής Καταστροφής, το ναυάγιο της Μεγάλης Ιδέας, αλλά και τις έντονες ενδοαστικές συγκρούσεις στα πλαίσια του Εθνικού Διχασμού, η ελληνική κοινωνία βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρά προβλήματα. Στο κλίμα αυτό η αβασίλευτη δημοκρατία του 1924 προχωρά με στρατιωτικές επεμβάσεις, πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις, σκληρούς εργατικούς και λαϊκούς αγώνες, αλλά και τη λεγόμενη Οικουμενική Κυβέρνηση βενιζελικών και λαϊκών το 1927. Η αποκατάσταση των προσφύγων της Μ. Ασίας, η επανένταξη της φτωχολογιάς των Παλαιών Πολεμιστών της δεκαετίας 1912-22, η απαίτηση για Ειρήνη, το αίτημα για πολιτικές ελευθερίες, δημοκρατία και δικαιώματα, η πάλη για το ψωμί του εργάτη και του αγρότη, είναι το κοινωνικό τοπίο στο οποίο το νεαρό ΚΚΕ αγωνίζεται και ριζώνει. Με τη δυναμική της Οκτωβριανής Επανάστασης, αλλά και τις συγκρούσεις και τις κρίσεις στο εργατικό κίνημα να το σφραγίζουν.

View this document on Scribd

Το ΚΚΕ – Επίσημα Κείμενα, 1925-1928. Τόμος 2ος (A)

Το ΚΚΕ – Επίσημα Κείμενα, 1925-1928. Τόμος 2ος (Β)

Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα, 1918-24, τ. 1ος

Ο τόμος περιέχει τα επίσημα κείμενα του ΚΚΕ από την ίδρυση του σαν Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ) το 1918 μέχρι και το 3ο έκτακτο συνέδριο του 1924 όταν μετονομάστηκε σε ΚΚΕ, Ελληνικό Τμήμα της 3ης Διεθνούς.

Ανάμεσα σε αυτά περιέχονται τα υλικά από το 1ο ιδρυτικό και το 2ο συνέδριο, καθώς και τα τέσσερα έκτακτα συνέδρια (1920, 1922, 1923 και 3ο έκτακτο συνέδριο του 1924). Αποτελεί σημαντική πηγή για τα πρώτα βήματα του κομμουνιστικού κινήματος και τη δράση του εργατικού κινήματος γενικά στο μεσοπόλεμο, στα χρόνια της Μικρασιατικής Εκστρατείας και Καταστροφής, με άμεσο τον απόηχο της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917 και των επαναστατικών γεγονότων στην Ευρώπη.

Η σειρά το «ΚΚΕ, Επίσημα Κείμενα» που εκδόθηκε με ευθύνη του ΚΚΕ έφτασε τους 10 τόμους και καλύπτει την περίοδο μέχρι την πτώση της Χούντας το 1974 και τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ μετά από 27 ολόκληρα χρόνια παρανομίας και διώξεων.

View this document on Scribd

Το ΚΚΕ – Επίσημα Κείμενα, 1918-1924. Τόμος 1ος (Α)

Το ΚΚΕ – Επίσημα Κείμενα, 1918-1924. Τόμος 1ος (Β)